Ευρωζώνη: Ύφεση και αύξηση της ανεργίας στον Νότο Ανάπτυξη και μείωση της ανεργίας στον Βορρά

του Μανόλη Δρεττάκη*

Μέχρι το 2008 τα 12 κράτη-πρώτα μέλη της Ευρωζώνης απόλαυσαν μια περίοδο συνεχούς ανάπτυξης. Το 2009, όμως, η παγκόσμια οικονομική κρίση, που ξεκίνησε από τις ΗΠΑ το 2008, είχε ως αποτέλεσμα να σημειωθεί ύφεση και σε όλα τα κράτη. Με βάση τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας της Ε.Ε., της Eurostat, για το Β’ τρίμηνο (το πιο αντιπροσωπευτικό) των ετών 2008-2013, το μέγεθος της ύφεσης το Β΄ τρίμηνο του 2009 σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2008 στην ομάδα των βόρειων κρατών (Βέλγιο, Γερμανία, Γαλλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Αυστρία και Φινλανδία) (-5,2%) ήταν περίπου ίσο με εκείνο των νότιων (Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα και, λόγω Μνημονίου, Ιρλανδία) (-5,3%).

Από το 2010, όμως, και μετά, λόγω των Μνημονίων και γενικότερα της λιτότητας που έχει επιβληθεί στην ομάδα των νότιων κρατών, σημειώθηκαν μεγάλες διαφορές στους ρυθμούς μεταβολής του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές (δηλαδή ανάπτυξη ή ύφεση) ανάμεσα στις δύο ομάδες κρατών. Πιο συγκεκριμένα:

* Το Β’ τρίμηνο του 2010, σε σχέση με εκείνο του 2009, σημειώθηκε ανάπτυξη και στις δύο ομάδες κρατών, αλλά εκείνη στα βόρεια ήταν 3%, ενώ στα νότια μόλις 0,5%, και το 2011 σε σχέση με το 2010 2,6% στα βόρεια και 0,1% στα νότια.

* Το 2012, σε σχέση με το 2011, στα μεν βόρεια σημειώθηκε ανάπτυξη 0,4%, ενώ στα νότια ύφεση -2,3% και το 2013 σε σχέση με το 2012, μηδαμινή ανάπτυξη 0,1% (ουσιαστικά στασιμότητα) στα βόρεια, ενώ στα νότια ύφεση -2,0%.

Πολύ μεγαλύτερες ήταν οι διαφορές ανάμεσα στα επιμέρους κράτη της καθεμιάς ομάδας.

Οι διαφορετικοί ρυθμοί μεταβολής του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές είχαν, όπως είναι επόμενο, σαν αποτέλεσμα να σημειωθούν μεγάλες διαφορές και στη μεταβολή της ανεργίας. Στο άρθρο αυτό θα εξετάσουμε τη μεταβολή τόσο του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές όσο και της ανεργίας το Β’ τρίμηνο του 2013 σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2009. Τα σχετικά στοιχεία δίνονται στον Πίνακα που ακολουθεί. Στην 1η στήλη του Πίνακα δίνεται το ΑΕΠ σε εκατ. ευρώ σε σταθερές τιμές του 2005 των 12 κρατών – πρώτων μελών της Ευρωζώνης, των δύο υποομάδων τους (Ε.Ζ.Β7=Βόρειων, και Ε.Ζ.Ν5=Νότιων) και του συνόλου τους (Ε.Ζ.12) το Β’ τρίμηνο του έτους 2009, στη 2η το έτους 2013 και στην 3η η ποσοστιαία μεταβολή του. Στην 4η και την 5η στήλη δίνεται το ποσοστό ανεργίας τους τα ίδια τρίμηνα των ετών 2009 και 2013 και στην 6η η διαφορά τους.

Από τον Πίνακα αυτό φαίνεται το Β΄ τρίμηνο του 2013 σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2009:

* Το ΑΕΠ σε σταθερές τιμές του 2005 αυξήθηκε στα 7 βόρεια κράτη-μέλη της Ευρωζώνης και οριακά στην Ιρλανδία και μειώθηκε στα 4 νότια. Η μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε στη Γερμανία και ακολουθούν η Αυστρία και το Λουξεμβούργο και η μεγαλύτερη μείωση στην Ελλάδα (πολλαπλάσια εκείνης των τριών άλλων νότιων κρατών).

* Η ανεργία στη αυξήθηκε σε 9 κράτη και μειώθηκε σε 3 (στη Γερμανία, τη Φινλανδία και την Αυστρία). Η μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε στην Ελλάδα (με μεγάλη διαφορά από τις επόμενες Ισπανία και Πορτογαλία) και η μεγαλύτερη μείωση στη Γερμανία.

* Εξαιτίας των μεγάλων διαφορών στη μεταβολή τόσο του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές όσο και της ανεργίας, στη μεν ομάδα των 7 βόρειων κρατών σημειώθηκε αύξηση του ΑΕΠ και ελαφρά μείωση της ανεργίας, ενώ στην ομάδα των 5 νότιων μείωση (ύφεση) και μεγάλη αύξηση της ανεργίας.

Είναι σαφές από την παραπάνω ανάλυση ότι υπάρχει στενότατη σχέση ανάμεσα στη μεταβολή του ΑΕΠ και σε εκείνη της ανεργίας. Όταν το ΑΕΠ αυξάνεται η ανεργία μειώνεται και αντίστροφα. Η σχέση αυτή φαίνεται ανάγλυφα στο Διάγραμμα που ακολουθεί.

Όπως φαίνεται τόσο από τον Πίνακα όσο και από το Διάγραμμα, η χώρα μας εξαιτίας της υπογραφής από τις διαδοχικές κυβερνήσεις των Μνημονίων και της εφαρμογής των μέτρων που περιλαμβάνονται σ’ αυτά, κατέχει, δυστυχώς, την πρώτη θέση τόσο στη μείωση του ΑΕΠ όσο και στην αύξηση της ανεργίας και μάλιστα σε μεγάλη απόσταση από τις άλλες χώρες που έχουν υπογράψει Μνημόνια ή εφαρμόζουν παρόμοια πολιτική. Αν δεν εγκαταλειφθεί η καταστρεπτική αυτή πολιτική και δεν υλοποιηθεί μια άλλη, ριζικά διαφορετική, τα τραγικά αποτελέσματα των συνεπειών αυτών, τα οποία βιώνει ένα ολοένα και μεγαλύτερο ποσοστό των νοικοκυριών, θα αυξάνονται, εγκυμονώντας κοινωνική έκρηξη.