επιμήκυνσης το ανάγνωσμα

Η επιμήκυνση του χρέους που μαγειρεύεται για την Άνοιξη του 2014 (βλ. εδώ για τους λόγους) απειλεί τη χώρα με καθεστώς μόνιμης χρεο-δουλοπαροικίας. Αν απλά μας επιτρέψουν (όπως σχεδιάζουν) να αναβάλουμε την καταβολή των 26 δισ. που, σύμφωνα με το ισχύον Μνημόνιο, πρέπει να τους καταβάλουμε έως το τέλος του 2016, και επεκτείνουν τις αποπληρωμές μας για μερικές ακόμα δεκαετίες, οι πιθανότητες σταθεροποίησης (περί ανάπτυξης δεν πρέπει καν να μιλάμε) εκμηδενίζονται.

Το εκκολαπτόμενο σενάριο έχει ως εξής: Το «κενό» έως την Άνοιξη του 2014, το οποίο κατά τη δική μου εκτίμηση αγγίζει τα 10 δισ., θα «καλυφθεί» με έκδοση τραπεζογραμματίων και επιδρομή στο κονδύλι που απομένει από τα 50 δισ. της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών (κάτι που θα κάνουν επειδή γνωρίζουν πως, ακόμα κι αν έδιναν όλα τα 50 δισ. στις τράπεζες, και πάλι οι τράπεζες ια παραμείνουν σε νεκροζώντανη κατάσταση). Για μετά την Άνοιξη του 2014, δεν προβλέπεται (ευτυχώς) κανένα νέο δάνειο. Όμως τα 26 δισ. που έχουν λαμβάνειν από το ελληνικό δημόσιο έως το τέλος του 2016 θα μετακυλιστούν στο μέλλον, με εξαίρεση το μέρος τους που οφείλουμε στο ΔΝΤ (το οποίο θα πρέπει να χρηματοδοτήσει η Ευρώπη άμεσα ή έμμεσα). Παρ’ όλο που δεν θα δίνονται νέες δόσεις, η τρόικα θα μας επισκέπτεται κάθε τρεις και λίγο (με ή χωρίς το ΔΝΤ να συμμετέχει σε αυτήν, ανάλογα με το πώς θα εξελιχθεί η κόντρα ΔΝΤ-Βερολίνου). Από αυτές τις «αξιολογήσεις» της τρόικας θα εξαρτάται αν θα «επιτρέπεται» στο ελληνικό δημόσιο να αποπληρώνει τα χρέη του προς την Ευρώπη με τους αργούς ρυθμούς που συμφωνήθηκαν. Ενώ έως τώρα η τροϊκανή απειλή προς την ελληνική κυβέρνηση ήταν ότι δεν θα δοθεί η επόμενη δόση, η απειλή του μέλλοντος θα είναι ότι θα απαιτηθεί μια μεγαλύτερη δόση (από εμάς προς εκείνους).

Κάτι τέτοιο θα εξασφαλίσει στη χώρα τη μόνιμη κρίση. Η μόνη περίπτωση να μας αφήσει η επιμήκυνση περιθώριο αναπνοής είναι να συνδεθούν υπό τη μορφή δεσμευτικής συνθήκης με τους δανειστές οι μελλοντικές αποπληρωμές με ρήτρα μεγέθυνσης και προσυμφωνημένο ποσοστό αποπληρωμών ως προς το ΑΕΠ. Χωρίς τροϊκανές επισκέψεις από τις οποίες να εξαρτάται η εφαρμογή της συμφωνίας.

Για να το πω διαφορετικά, εφόσον το Βερολίνο δεν θέλει να ονομάσει κούρεμα το επερχόμενο κούρεμα, τότε να δεσμευτούν σε αποπληρωμές που θα εξελίσσονται στο διηνεκές με τρόπο αυτοματοποιημένο. Να συναφθεί μια ξεκάθαρη συμφωνία που να δένει τον ρυθμό αποπληρωμής με την εξέλιξη του ΑΕΠ χωρίς αξιολογήσεις και όρους.

Κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε εμπιστοσύνη στους επενδυτές παρά το τεράστιο ποσοστό χρέους. Θα τους έδινε καθαρή εικόνα των υποχρεώσεων της χώρας για κάθε μήνα που έρχεται και για δεκαετίες μπροστά. Θα εξασφάλιζε πως δεν θα εξαρτάτο η μοίρα της χώρας από τη μήνα-προς-μήνα εξέλιξη των κεφιών του Βερολίνου – ούτε και από τις βουλές της όποιας τρόικας.

Θα μου πείτε, και τότε πώς θα πειθαρχείται η ελληνική κυβέρνηση; Πώς θα εμποδιστεί η δημιουργία νέων ελλειμμάτων, ιδίως σε προεκλογική περίοδο; Η απάντηση, απλή: Θα πειθαρχείται από το γεγονός πως η κυβέρνηση δεν θα μπορεί να δανείζεται ώστε να δημιουργεί νέα ελλείμματα. Θα είναι, επί της ουσίας, εκτός αγορών στο διηνεκές.

Βέβαια, και αυτό να γίνει, δεν αρκεί. Όσο οι τράπεζες παραμένουν νεκροζώντανες και όσο βασιζόμαστε αποκλειστικά στο αμαρτωλό ΕΣΠΑ για δημόσιες επενδύσεις, η οικονομία μας θα παραπαίει. Τουλάχιστον όμως ένα τέτοιο δεσμευτικό σχέδιο άνευ όρων αυτοματοποιημένων μελλοντικών αποπληρωμών θα βοηθούσε. Είναι το ελάχιστο που πρέπει να απαιτήσει η κυβέρνηση από ένα Βερολίνο που αποδέχεται, σιωπηλά, την ανάγκη κουρέματος, αλλά θέλει να το ονομάσει κάτι άλλο.