Η ιστορία του δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από ένα … τέλειο μυθιστόρημα. Είναι η κλασική ιστορία ενός μπασκετικού μύθου. Από τον Νικόλαο Γεωργαλή στον Νίκο Γκάλη
«Είπα στους παίκτες μου πως θα μαρκάραμε τους 4 παίκτες του Άρη και κάναμε τα σχέδια μας. Για τον Γκάλη κάναμε την προσευχή μας». Bόιτσεκ Kραϊόφσκι (προπονητής της Λεχ Πόζναν).
Ποιος φανταζόταν ότι ο γιος μεταναστών με καταγωγή από τη Ρόδο που γεννήθηκε στις 23 Ιουλίου του 1957 στο Νιου Τζέρσεϊ των ΗΠΑ (και ξεκίνησε ως πυγμάχος αλλά γρήγορα τον κέρδισε η καλαθοσφαίριση), Νικόλαος Γεωργαλής, θα γινόταν ο Νίκος Γκάλης, «η πατρική φιγούρα του μοντέρνου ελληνικού μπάσκετ», σύμφωνα με τον Σεθ Ρόσενταλ του SB Νation με αφορμή την είσοδο του Νίκου Γκάλη σε ηλικία 60 ετών στο Hall of Fame και στο Πάνθεον του παγκόσμιου μπάσκετ.
Η ιστορία του δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από ένα … τέλειο μυθιστόρημα: Είναι μια κλασική ιστορία ενός ξένου μπασκετικού μύθου: Ξεκίνησε στο Seton Hall στα τέλη του ’70, έγινε draft από τους Σέλτικς χωρίς να φτάσει ποτέ στην ομάδα, μετά μετακόμισε στη χώρα καταγωγής των γονέων του για να κυριαρχήσει για πάνω από μία δεκαετία και να δημιουργήσει μία… μπασκετική έκρηξη. Τη μεγαλύτερη που έχει σημειωθεί ποτέ στην Ελλάδα.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή…
Το 1975 εισήχθη στο καθολικό πανεπιστήμιο του Σίτον Χολ, του οποίου η ομάδα μπάσκετ φημίζεται για τις διακρίσεις της. Ξεχώρισε γρήγορα και έγινε ένας από τους καλύτερους καλαθοσφαιριστές του κολλεγιακού πρωταθλήματος. Αγωνιζόταν στη θέση του σούτιγκ γκαρντ και σκόραρε με μεγάλη ποικιλία κινήσεων. Αγαπημένη του κίνηση το τζαμπ σουτ από μέση απόσταση ή το λει απ με σπάσιμο στον αέρα (πολλές φορές με ολόκληρη την αντίπαλη ομάδα να αμύνεται μπροστά του). Την περίοδο 1978-79 αναδείχθηκε τρίτος σκόρερ στο κολεγιακό πρωτάθλημα του NCAA με 27,5 πόντους μ.ο. πίσω από τον δεύτερο (και μετέπειτα θρύλο του ΝΒΑ) Λάρι Μπερντ. Στο τέλος εκείνης της σεζόν συμμετείχε στο ντραφτ (θεσμοθετημένη διαδικασία επιλογής μελλοντικών επαγγελματιών από αθλητικά σωματεία στις Η.Π.Α.) του NBA και επιλέχθηκε από την ομάδα Boston Celtics μόλις στον τρίτο γύρο της διαδικασίας και συνολικά την 68η θέση.
Ο Γκάλης το 1991
Η καλή μέρα από τα πρωί φαίνεται…
Το καλοκαίρι του 1979 οι ελληνικές ομάδες του Παναθηναΐκού και του Ολυμπιακού εκδήλωσαν το ενδιαφέρον τους για να τον αποκτήσουν όμως τελικά ο ίδιος προτίμησε να ενταχθεί στην ομάδα Αρη Θεσσαλονίκης ο οποίος είχε αναδειχθεί πρωταθλητής Ελλάδας. Την πρώτη του σεζόν στην Ελλάδα αναδείχθηκε 3ος σκόρερ στο ελληνικό πρωτάθλημα. Από την επόμενη χρονιά όμως έγινε ο 1oς σκόρερ του ελληνικού πρωταθλήματος και συνέχισε να κατακτά την πρώτη θέση για 11 συνεχόμενα έτη συνολικά. Ολοκλήρωσε την περίοδο 1980-81 με 44 πόντους μ.ο. σημειώντας την καλύτερη επίδοση σε συγκομιδή πόντων σε μέσο όρο στην καριέρα του. Το 1983 αναδείχθηκε για πρώτη φορά πρωταθλητής Ελλάδας με την ομάδα του Άρη. Με την Εθνική Ελλάδος συμμετείχε στο Ευρωμπάσκετ 1983 και αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης.
Στιγμές μυθικές: Η γιγάντωση του Άρη και το χρυσό του Ευρωμπάσκετ 1984-1987
Το καλοκαίρι του 1984 ο Άρης προχώρησε σε μια μεταγραφή που θα άλλαζε τις ισορροπίες στο ελληνικό μπάσκετ και θα έκανε την ομάδα πρωταγωνίστρια. Με την απόκτηση του Παναγιώτη Γιαννάκη ο Νίκος Γκάλης μπορούσε πλέον να οδηγήσει τον Άρη σε μεγαλύτερες διακρίσεις. Το 1985 ο Άρης κατέκτησε το Πρωτάθλημα και το Κύπελλο Ελλάδας που ήταν και το πρώτο νταμπλ του συλλόγου. Στην Ευρώπη σημειώθηκε η μεγαλύτερη διάκριση του συλλόγου έως τότε με τη συμμετοχή στον ημιτελικό του Κυπέλλου Κόρατς εναντίον της Ciao Crem Varese. Το 1986 ο Γκάλης κατέκτησε το πρωτάθλημα Ελλάδας και αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ στο Μουντομπάσκετ της Ισπανίας με την Ελλάδα να τερματίζει 10η συμμετέχοντας για πρώτη φορά στην ιστορία της σε τελική φάση Μουντομπάσκετ.
Το 1987 κατέκτησε το δεύτερο νταμπλ του με τον Άρη. Το 1987 υπήρξε μια από τις πιο σπουδαίες χρονιές στην καριέρα του Γκάλη αλλά και στην ιστορία της ελληνικής καλαθοσφαίρισης. Μετά από την επιτυχημένη σεζόν του με τον Άρη αγωνίστηκε στο Ευρωμπάσκετ 1987 με την Εθνική Ελλάδας. Ο Γκάλης αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ (με μ.ο. 37 πόντους) και MVP της διοργάνωσης και η Εθνική Ελλάδας αναδείχθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης, πέρα από κάθε προγνωστικό. Με κορυφαίο αθλητή μακράν το Νίκο Γκάλη η Εθνική Ελλάδος που δεν είχε έως τότε καμιά διάκριση σε επίπεδο κορυφής, επικράτησε απέναντι σε ομάδες με τεράστια ιστορία στο θεσμό όπως η Σοβιετική Ένωση και η Γιουγκοσλαβία. Ο Γκάλης αναδείχθηκε κορυφαίος Ευρωπαίος καλαθοσφαιριστής για το 1987. Πλέον και τυπικά αποτελούσε έναν από τους κορυφαίους αθλητές του ευρωπαϊκού μπάσκετ.
Με τα χρώματα του Αρη
Στην ελίτ της Ευρώπης με τον Άρη και την Εθνική Ελλάδας 1987-1992
Το 1989 στο φάιναλ φορ του Μονάχου ο Άρης κατέκτησε την 3η θέση στο Κύπελλο Πρωταθλητριών και αυτή είναι η καλύτερη επίδοση στην ιστορία του συλλόγου στην κορυφαία ευρωπαϊκή διοργάνωση. Το καλοκαίρι του 1989 ο Γκάλης αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ στο Ευρωμπάσκετ 1989 και οδήγησε την Εθνική Ελλάδος στην κατάκτηση του ασημένιου μεταλλίου. Η διάκριση θεωρήθηκε ανάλογης αξίας με την κατάκτηση της πρώτης θέση του 1987 καθώς οι αντίπαλοι υπήρξαν ακόμα πιο ισχυροί και το επίπεδο πιο δύσκολο. Στον ημιτελικό απέναντι στη Σοβιετική Ένωση ο Γκάλης σημείωσε 45 πόντους, εξασφαλίζοντας το ασημένιο μετάλλιο και αποδεικνύοντας ότι η Εθνική Ελλάδος ανήκε πλέον στις κορυφαίες εθνικές ομάδες της Ευρώπης.
Το 1991 ο Γκάλης κατέκτησε το τελευταίο του πρωτάθλημα Ελλάδας και αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ του Ευρωπαϊκύ Πρωταθλήματος σημειώνοντας την 3η καλύτερη επίδοση στην ιστορία του θεσμού με 46 πόντους ενάντια στη Λιμόζ. Με την Εθνική Ελλάδος ο Γκάλης αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ στο Ευρωμπάσκετ 1991 για τέταρτη φορά στην καριέρα του. Την ίδια χρονιά ψηφίστηκε μέσα στους 50 κορυφαίους καλαθοσφαιριστές στην ιστορία της ΦΙΜΠΑ από το επίσημο περιοδικό της FIBA Magazine. Στον τελικό του κυπέλλου Ελλάδας απέναντι στην ΑΕΚ στις 13 Μαΐου του 1992 έκανε την τελευταία του εμφάνιση με τα χρώματα του Άρη και σημείωσε 18 πόντους. Στο τέλος της χρονιάς αποχώρησε από τον Άρη καθώς το συμβόλαιο του δεν ανανεώθηκε.
Ο Γκάλης στον Παναθηναϊκό
Η ώρα του Παναθηναϊκού
Το 1992 αποκτήθηκε από τον Παναθηναϊκό ο οποίος είχε τερματίσει στην 8η θέση, κάτι που αποτέλεσε την πιο άσχημη επίδοση στην ιστορία του. Ο Νίκος Γκάλης υπήρξε ο ηγέτης στην ανάκαμψη του Παναθηναϊκού, η άφιξή του τερμάτισε την περίοδο αγωνιστικής κρίσης και ο σύλλογος επέστρεψε σε πορεία πρωταθλητισμού. Στις 18 Οκτωβρίου 1994 σε αγώνα με τους Αμπελόκηπους, όμως, ο Γκάλης δεν ξεκίνησε ως βασικός και θεωρώντας άδικη τη συμπεριφορά του προπονητή Κώστα Πολίτη αποχώρησε από το γήπεδο.
Τα χρόνια της απόσυρσης
Μετά την απόσυρσή του από το άθλημα, ασχολήθηκε με τη δημιουργία αθλητικής κατασκήνωσης για παιδιά στη Χαλκιδική έως το 2006. Το 2004 μετέφερε την Ολυμπιακή Φλόγα ως πρώτος λαμπαδηδρόμος μέσα στο Ολυμπιακό Στάδιο για την τελετή έναρξης της διοργάνωσης. Στις 6 Μαϊου 2007 τιμήθηκε από την Ευρωλίγκα στον τελικό του ΟΑΚΑ παρουσία 20.000 φιλάθλων, σε ένα από ταμεγαλύτερα standing ovation στην ιστορία του ελληνικού μπάσκετ.
Στις 14 Ιουνίου του 2016 ημέρα κατά την οποία συμπληρώθηκαν 29 έτη από την κατάκτηση του Ευρωμπάσκετ 1987 από την Εθνική Ελλάδος, το ΟΑΚΑ μετονομάστηκε σε κλειστό γυμναστήριο «Νίκος Γκάλης»
» Αυτό είναι το σπίτι μου και όλοι (σ.σ. ο κόσμος του Αρη) η οικογένειά μου. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη τιμή για έναν αθλητή από τη στιγμή που η αγαπημένη του ομάδα κρεμάει ψηλά τη φανέλα του», ανέφερε ο ίδιος στην εκδήλωση προς τιμήν του που έγινε στις 7 Μαϊου του 2013 από την ΚΑΕ Αρης στο Αλεξάνδρει Μέλαθρο της Θεσσαλονικής παρουσία αστεριών του διεθνούς μπάσκετ.
Εδώ και λίγα 24ωρα ο «γκάνγκστερ» βρίσκεται στον Ολυμπο της παγκόσμιας καλαθοσφαίρισης εισερχόμενος στο Hall og Fame ανάμεσα σε ιερά τέρατα του αθλήματος όπως ο σπουδαίος Μάικλ Τζόρνταν.Τον Οκτώβριο του 1983, μάλιστα, Γκάλης και Τζόρνταν είχαν έρθει αντιμέτωποι σε έναν αγώνα που έμεινε στην ιστορία στο Παλαί ντε Σπορ, όταν η Εθνική μας αντιμετώπισε το περίφημο Νορθ Καρολάινα του Τζόρνταν.
Ο Τζόρνταν είχε δηλώσει αργότερα για τον «Θεό» του ελληνικού μπάσκετ: «Είναι ένας πλήρης παίκτης. Δεν περίμενα να δω έναν τέτοιο σκόρερ από την Ευρώπη, ειδικά από τη χώρα σας».
Αυτά είναι μερικά από τα σχόλια μεγάλων μορφών του αθλήματος για τον Γκάλη
Ντράζεν Πέτροβιτς: «Αν εγώ είμαι ο γιος του διαβόλου, τότε ο Nick Galis είναι ο ίδιος ο διάβολος».
Aλεξάντερ Πέτροβιτς (προπονητής): «O Nτράζεν είναι αδερφός μου, αλλά για καλύτερο αθλητή του 1987 ψήφισα τον Γκάλη».
Αλεξάντερ Γκομέλσκι (προπονητής): «Ο Γκάλης είναι ο παίκτης του 21ου αιώνα. Του βγάζω το καπέλο».
Αντόνιο Ντίαζ Μιγκέλ (προπονητής της Εθνικής Ισπανίας το 1990 πριν τον αγώνα των δυο ομάδων): «Ελάτε κόψτε τη πλάκα. Έχετε φέρει τον Γκάλη μαζί σας, αλλά μου τον κρύβετε»
Άρβιντας Σαμπόνις: «Αν ο Γκάλης θέλει να βάλει καλάθι, θα το βάλει όποιος κι αν είναι ο αντίπαλος».
Μπομπ Μάκαντου: «Είδα τον Γκάλη να κάνει πράγματα, που δεν γινόντουσαν ούτε στους Λέικερς και τους Σέλτικς».
Pουντ Xαρεβάιν (προπονητής της Ολλανδίας): «Ξέρω έναν τρόπο να σταματήσουμε τον Γκάλη: να τον κλειδώσουμε στο ξενοδοχείο!».
Και βεβαίως «σεβασμός» από τον Γιάννη Αντετοκούνμπο
Ο Γιάννης Αντετοκούνμπο έγραψε στο Twitter του «Respect» για τον Γκάλη, ενώ αποκάλυψε πως μια μέρα θέλει να βρίσκεται το όνομά του δίπλα σε εκείνο του πρωτεργάτη της επιτυχίας του 1987.
Via : www.thetoc.gr
