Ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης αποτέλεσε έναν από τους πρωτοποριακούς θεσμούς, που εισήγαγε το 2010 ο νέος Αυτοδιοικητικός χάρτης της χώρας «Καλλικράτης». Είχαν φυσικά προηγηθεί σειρά ψηφισμάτων και συστάσεων του Συμβουλίου της Ευρώπης από το 1985. Μαζί με την Επιτροπή Διαβούλευσης και το Συμβούλιο Ένταξης Μεταναστών αποτέλεσαν βήματα προς θετική κατεύθυνση. Τα δυο τελευταία αποτέλεσαν θετικά βήματα, αφού για πρώτη φορά ενίσχυαν θεσμικά τη συμμετοχή του πολίτη, τη διαφάνεια και τον εκδημοκρατισμό της λειτουργίας της αυτοδιοίκησης. Δυστυχώς προβλήματα στην εφαρμογή και για διαφορετικούς λόγους, έχουμε και στους τρεις θεσμούς, και αξίζει τον κόπο να γίνει μια συζήτηση και για την Επιτροπή Διαβούλευσης και για τα Συμβούλια Ένταξης Μεταναστών, τώρα που μπαίνουμε στη δεύτερη θητεία για να δούμε προβλήματα, αιτίες και πώς θα ενισχύσουμε και θα ενεργοποιήσουμε περισσότερο αυτοδιοικητικούς, πολίτες και τοπικές κοινωνίες. Για να προλάβουμε να σταματήσουμε και όσους επιθυμούν διακαώς να βάλουν οριστικά ταφόπετρα και με την θεσμική κατάργηση τους θεσμούς διαφάνειας, ελέγχου και συμμετοχής. Ειδικά για τα ΣΕΜ, θέλω να σημειώσω, ότι μετά την κατάργηση του Νόμου για την Ιθαγένεια, είναι ο μόνος θεσμός συμμετοχής των μεταναστών στη ζωή της χώρας στην οποία ζουν, εργάζονται και μεγαλώνουν τα παιδιά τους.
Ας έρθω όμως στο θέμα της αποψινής μας συζήτησης.
Η απόφαση για θεσμοθέτηση του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης ήταν ιδιαίτερα ώριμη για τα ελληνικά δεδομένα της αυτοδιοίκησης. Μετά τον Συνήγορο του Πολίτη σε εθνικό επίπεδο, ο Obundsperson, δεν πρόκειται για νεωτερισμό, απλά δράττομαι της ευκαιρίας να σας μιλήσω για μια πρόταση που έχω κάνει σε επίπεδο Συμβουλίου της Ευρώπης, για αλλαγή του όρου προκειμένου να αντικατοπτρίζει τις νέες πραγματικότητες, χαρακτηριστικό παράδειγμα η χώρα μας. της αυτοδιοίκησης ήταν αποτέλεσμα της ανάγκης βελτίωσης της εξυπηρέτησης του πολίτη και της αναγνώρισης δυσλειτουργιών και κακοδιοίκησης που προέκυπτε από την πολυνομία, τη γραφειοκρατία, τις επικαλύψεις στη δημόσια διοίκηση, τη διάχυση αρμοδιοτήτων, αλλά και την έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις πολιτών και επιχειρήσεων στο επίπεδο της δημόσιας διοίκησης και τις αρμοδιότητες που ασκεί η αυτοδιοίκηση Α΄ και Β΄ βαθμού.
Ο θεσμός ήρθε να συμβάλλει στην αντιμετώπιση προβλημάτων, δυσλειτουργιών και κακοδιοίκησης, να διασφαλίσει την τήρηση της νομιμότητας, η οποία πολλές φορές στην πράξη αναιρείται από τη μη εφαρμογή ή και από την έλλειψη αποφάσεων.
Επίσης από την ανάγκη αποκατάστασης των σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ τοπικής κοινωνίας και αυτοδιοίκησης, μεταξύ πολιτών, επιχειρηματιών, αιρετών και υπηρεσιακών παραγόντων. Η ύπαρξη μιας ανεξάρτητης αρχής που λειτουργεί ως διαμεσολαβητής αμερόληπτα, μπορεί να σπάσει το αίσθημα καχυποψίας, να αποσυμφορήσει από αιτήματα, δίκαια ή άδικα, τις υπηρεσίες και τα μέλη της διοίκησης. Να περιορίσει την προφυγή πολιτών στη δικαιοσύνη, που επιβαρύνει τόσο τον ίδιο, όσο και την ίδια τη λειτουργία της δικαιοσύνης και με τις καθυστερήσεις στην απονομή παραπέμπει τα προβλήματα και την επίλυση τους, στις καλένδες. Μην ξεχνάμε, εξάλλου, ότι εδώ και πολλά χρόνια, η πλειονότητα των καταδικαστκών αποφάσεων από το Ευρωπαικό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αφορά σε παραβίαση του άρ. 6 της Σύμβασης, δηλαδή τον εύλογο χρόνο απονομής της δικαιοσύνης.
Ο Συμπαραστάτης ως αρωγός στην εμπέδωση αισθήματος ασφάλειας δικαίου μεταξύ της Δημοτικής Διοίκησης και του Δημότη και της Επιχείρησης, αναπτύσσει μια πολυμερή δράση, με κύρια χαρακτηριστικά τη διαμεσολάβηση μεταξύ των Δημοτικών και Περιφερειακών υπηρεσιών και Οργανισμών και των δημοτών, κατοίκων και των επιχειρήσεων, για την προστασία των δικαιωμάτων τους, την τήρηση της νομιμότητας και την καταπολέμηση της κακοδιοίκησης.
Ο Συμπαραστάτης δέχεται καταγγελίες άμεσα θιγόμενων πολιτών και επιχειρήσεων για κακοδιοίκηση των υπηρεσιών του δήμου, των νομικών του προσώπων και των επιχειρήσεών του και διαμεσολαβεί προκειμένου να επιλυθούν τα σχετικά προβλήματα, ενώ είναι υποχρεωμένος να απαντά εγγράφως ή ηλεκτρονικά εντός τριάντα (30) ημερών στους ενδιαφερόμενους.
Ο Συμπαραστάτης διερευνά υποθέσεις που αφορούν κακοδιοίκηση (ανεπαρκή ή πλημμελή). Συντρέχει περίπτωση κακοδιοίκησης όταν ένα θεσμικό ή διοικητικό όργανο παραλείπει να ενεργήσει σύμφωνα με το νόμο, παραλείπει να σεβαστεί τις αρχές της χρηστής Διοίκησης ή παραβιάζει τα δικαιώματα του δημότη.
Ενδεικτικά αναφέρονται: Διοικητικές παρατυπίες, άδικη μεταχείριση, αθέμιτες διακρίσεις, κατάχρηση εξουσίας, παράλειψη οφειλόμενης απάντησης, άρνηση παροχής υπηρεσιών και πληροφοριών, άρνηση πρόσβασης σε έγγραφα.
Η αποτελεσματική οργάνωση και λειτουργία του νέου θεσμού επιβάλλουν την τήρηση των αρχών όπως: Αµεροληψία, αντικειμενικότητα και ανεξαρτησία- Διαφάνεια και ίση μεταχείριση- Προστασία των προσωπικών δεδομένων- Ταχεία επίλυση των διαφορών.
Αν και ώριμες λοιπόν οι συνθήκες για την εφαρμογή του, αν και αναγκαία και αποτελεσματική η θητεία των πρώτων Συμπαραστατών, η πλειονότητα των Δημοτικών Συμβουλίων, καθώς και αρκετών Περιφερειακών δεν ανέδειξαν Συμπαραστάτες . Τα ακριβή στοιχεία θα μας τα πει ο κ. Σωτηρόπουλος.
Αντί λοιπόν σήμερα το θέμα της συζήτησης να είναι πώς θα βελτιώσουμε τη λειτουργία του θεσμού, ποια είναι τα θέματα και τα προβλήματα που απασχολούν τους πολίτες στη σχέση τους με τους Δήμους και τις Περιφέρειες, καλούμαστε να συζητήσουμε τους λόγους της απροθυμίας της εφαρμογής τους.
Σίγουρα, οι πρώτοι Συμπαραστάτες θα έχουν να μας πουν περισσότερα. Ως προσωπική συμβολή θα καταθέσω την εμπειρία μου από την επαφή μου με αντιπροσωπευτικές περιπτώσεις ΟΤΑ, όσο και την Περιφέρεια Αττικής, στην προσπάθεια ανάδειξης του δεύτερου Συμπαραστάτη.
Η έλλειψη ευρύτερης συναίνεσης των μελών των Δημοτικού Συμβουλίου με τα 2/3 που απαιτούσε ο νόμος ήταν η κύρια αιτία της μη εκτεταμένης εφαρμογής του θεσμού.
Ποιοι ήταν οι πραγματικοί λόγοι απουσίας των ευρύτερων συναινέσεων;
Είναι η έλλειψη κουλτούρας συναινέσεων σε ένα πολιτικό σύστημα που έχει μάθει να συγκρούεται και να μην μπορεί να συμφωνήσει στα μίνιμα; Μην ξεχνάμε ότι η συναίνεση, που είναι η βάση των πολιτικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στην ελληνική πολιτική ζωή είναι μια λέξη σχεδόν δαιμονοποιημένη, συνώνυμη της προδοσίας.
Είναι η συγκεντρωτική αντίληψη διαχείρισης των αυτοδιοικητικών υποθέσεων μέσα από ένα δημαρχοκεντρικό μοντέλο διοίκησης, όπου ένας ανεξάρτητος θεσμός δηλαδή ένα μη ελεγχόμενο από την διοίκηση πρόσωπο, μπορεί να «ενοχλεί» παγιωμένες αντιλήψεις και νοοτροπίες διαχείρισης;
Είναι η δυσκολία εξεύρεσης προσωπικοτήτων με ευρύτερο κύρος και γνώση των θεμάτων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο;
Ή μήπως τελικά είναι οι συνολικά παγιωμένες αντιλήψεις ότι οι σχέσεις με τους πολίτες πρέπει να διατηρηθούν στο επίπεδο προσωπικών σχέσεων εξυπηρετήσεων για να συντηρούν τις σχέσεις εξάρτησης αιρετών και πολιτών με γνώμονα την επανεκλογή;
Φοβάμαι ότι τα παραπάνω ερωτήματα συμπυκνώνουν τους κύριους λόγους για τις περισσότερες περιπτώσεις αδυναμίας εκλογής Συμπαραστάτη του Δημότη.
Δυστυχώς και τα συλλογικά όργανα της Αυτοδιοίκησης, όπως η ΚΕΔΕ, όχι μόνο δεν συνέβαλε και δεν παρότρυνε τα Δημοτικά Συμβούλια να εκλέξουν Συμπαραστάτες, αλλά αρχικά με τη σιωπή της, και στη συνέχεια με ξεκάθαρο αίτημα της ζήτησε την κατάργηση του θεσμού, επικαλούμενη τις περικοπές που έχει υποστεί η αυτοδιοίκηση.
Φοβάμαι ότι το επιχείρημα είναι αδύναμο γιατί η απροθυμία των Δημοτικών Συμβουλίων είχε ήδη διαφανεί πολύ πριν τις υπερβολικές και ομολογουμένως άδικες περικοπές στην αυτοδιοίκηση.
Δεν θέλω να επιμείνω άλλο στις αιτίες της απροθυμίας. Η αποψινή μας συζήτηση θα είναι χρήσιμη αν μπορέσει να καταλήξει σε προτάσεις, που θα συμβάλλουν στην στήριξη του θεσμού, στην επέκταση της εφαρμογής του στο σύνολο των μεσαίων και μεγάλων ΟΤΑ και όλων των Περιφερειών.
Νομίζω ότι ο προαιρετικός χαρακτήρας του θεσμού δεν λειτούργησε προς θετική κατεύθυνση. Είναι ανάγκη να προχωρήσει άμεσα σε τροποποίηση το θεσμικό πλαίσιο με καθιέρωση του υποχρεωτικού του χαρακτήρα, διατήρηση της πλειοψηφίας των 2/3 δηλ. ευρύτερων συναινέσεων και εξασφάλιση της δημοσιονομικής αυτοτέλειας του θεσμού με ενίσχυση της χρηματοδότησης Δήμων και Περιφερειών.
Η πλήρης λειτουργία του θεσμού στο σύνολο των Περιφερειών και των μεσαίων και μεγάλων Δήμων και οι ετήσιες εκθέσεις του θα πρόσφερε σε μεγάλο βαθμό μια έγκυρη εικόνα για την κατάσταση της ελληνικής αυτοδιοίκησης και θα αποτελούσε έναν πολύ καλό οδηγό των αλλαγών και των μεταρρυθμίσεων που είναι αναγκαίες για τη βελτίωση της λειτουργίας της.
Via : paremvasigiatinattiki.gr
