αχρεώστητος λογαριασμός

Στ’ αλήθεια, κάτω από αυτές τις συνθήκες της πιο σκληρής επιτροπείας μπορεί κανείς να συνέρχεται και να συνεταιρίζεται με την αφέλεια; Να θεωρεί χρήσιμες τις μεταρρυθμίσεις που υπαγορεύονται από τον κυνικότερο εκβιασμό; Να συντάσσει κείμενα ελπίδας χωρίς να λαμβάνει υπόψη του τη ριζική αδυνατότητα του δημοκρατικού διαβήματος και μάλιστα σε χώρα με μειωμένη κυριαρχία; (Λοιδορούμενος ο Ζίζεκ εις μάτην προειδοποιεί: «Κάθε προσωρινή πρόσκαιρα επιτυχημένη λύση ενός επί μέρους προβλήματος ενέχει μια αναγνώριση του πλανητικού ριζικού αδιεξόδου». Πολλώ μάλλον, οι μεταρρυθμίσεις για το πειραματόζωο του πλανητικού αδιεξόδου, την Ελλάδα.)

Μεταρρυθμίσεις θα υπάρξουν μόνο όταν απορρυθμιστεί ο μηχανισμός περιγραφής του «πολιτικού» από τους ειδήμονες. Οταν, δηλαδή, επισημανθεί ο σύνδεσμος με τον οποίο η λέξη «μεταρρύθμιση» προβάλλεται για να δηλώσει μια νέα, υποτίθεται, κατάσταση πραγμάτων. Προφανώς ο αιτιώδης αυτός σύνδεσμος δεν είναι άλλος από τη «συντήρηση». Το ζήτημα λοιπόν δεν τίθεται μεταξύ μνημονιακών και αντιμνημονιακών αλλά μεταξύ περιγραφισμού και αντιπεριγραφισμού. Και πάλι, ούτε και αυτές οι δύο θεωρητικές μεθοδεύσεις επαρκούν, διότι το ζήτημα είναι αν τα ονόματα (μνημόνιο ή αντιμνημόνιο) αναφέρονται επακριβώς στα αντικείμενα που καταδηλώνουν. (Μνημόνιο σημαίνει εξάρτηση; Αντιμνημόνιο, ανεξαρτησία; Ή οι δύο αυτοί όροι κατά κυριολεξία σημαίνουν έκθεση με ειδική αναφορά σε συγκεκριμένη υπόθεση και το αντίθετό της;) Οπότε κατά τι διαφέρουν οι περιγραφές των μεταρρυθμιστών από τις αντιπεριγραφές του Τσίπρα; Αμφότεροι, δεν αντιλαμβάνονται τη ριζική ενδεχομενικότητα της ονοματοθεσίας, δηλαδή ότι η ίδια η ονοματοθεσία συγκροτεί αναδρομικά την αναφορά της. (Το μνημόνιο – αντιμνημόνιο δεν είναι εξάρτηση ή ανεξαρτησία, ούτε προθετικό περιεχόμενο ούτε πρωταρχικός σύνδεσμος της λέξης και του πράγματος.)

Δεν είναι λοιπόν η καταγγελία ή όχι του μνημονίου το ζητούμενο αλλά ό,τι κρύβεται παραμορφωμένο πίσω από τις θέσεις των μεν και των δε, όπως άλλωστε συμβαίνει σε κάθε ιδεολόγημα. Είτε περιγράφουν το νόημα είτε περιγράφουν τον τρόπο, συντάσσονται με το πιο απατηλό ιδεολόγημα: τον ανθρωπομορφισμό της αλήθειας.

Η κρίση στην Ελλάδα δεν είναι μόνον οικονομική. Είναι κυρίως ιδεολογική. Και εξαιτίας της οι θεσμοί (κόμματα, πανεπιστήμιο, ερευνητικά κέντρα) λειτουργούν με χρονοκαθυστέρηση.

Με τα οικονομικά μέτρα επιστρέψαμε στην Ελλάδα του ’70, από την οποία ουδέποτε απομακρυνθήκαμε ιδεολογικά και διανοητικά. Οπότε δεν είναι τα νούμερα του χρέους που δεν βγαίνουν αλλά οι αριθμητικές πράξεις που τα λογαριάζουν. Ο ένας είμαστε για τον άλλον ο αχρεώστητος λογαριασμός σε μια χώρα που βουλιάζει από χρέη.