Οι τάσεις της εποχής είναι σαφείς: Δημοσιεύουμε δεδομένα για τους εαυτούς μας στο διαδίκτυο πολύ περισσότερο από όσο θα έπρεπε. Το Facebook και η Google γνωρίζουν περισσότερα για εμάς από τους γονείς μας. Για τον λόγο αυτό, η προστασία της ιδιωτικότητας στο διαδίκτυο έχει γίνει ζωτικής σημασίας. Μάλιστα, από τις αποκαλύψεις του Έντουαρντ Σνόουντεν και έπειτα, ο ετήσιος τζίρος των εταιρειών που προσφέρουν εφαρμογές και λύσεις διαδικτυακής προστασίας έχουν διπλασιαστεί, φτάνοντας το 2015 το 1 δισεκατομμύριο δολάρια. Όμως, αυτά τα προϊόντα κοστίζουν. Συνεπώς, μήπως η ασφαλής, ιδιωτική πλοήγηση στο διαδίκτυο γίνεται σταδιακά ένα ταξικό προνόμιο;
Οι εταιρείες τεχνολογίας έχουν συνειδητοποιήσει πλέον πως το ενδιαφέρον της αγοράς κρύβεται στην προστασία των προσωπικών δεδομένων. Τα «λεφτά» πλεόν είναι στην προστασία της πληροφορίας και όχι στην πώλησή της, όπως συμβαίνει μέχρι τώρα. Το θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα στην ιδιωτικότητα αρχίζει μάλλον να γίνεται ένα μαρκετινίστικο σλόγκαν.
Σαφώς υπάρχουν και σήμερα τρόποι να αποφύγεις την απώλεια του απορρήτου των προσωπικών σου δεδομένων στο διαδίκτυο: Μπορείς να χρησιμοποιήσεις πιο ασφαλείς εναλλακτικές του Google, να κλείσεις τη σύνδεση δικτύου στο smartphone σου ή ακόμη και να στήσεις ένα δικό σου εικονικό δίκτυο. Αυτά όμως απαιτούν σίγουρα τεχνικές γνώσεις και σε κάποιες περιπτώσεις χρήμα. Συνεπώς, δεν είναι για όλους. Η ασφάλεια και η ιδιωτικότητα στο διαδίκτυο, όπως έγραψαν οι New York Times, αρχίζει να γίνεται ένα προϊόν πολυτελείας. Και εάν το γεγονός ότι η «ταξική ασφέλεια» είναι ενοχλητικό, τότε η «εμπορεύσιμη ασφάλεια» είναι ανησυχητική.
Το καμπανάκι του κινδύνου για όλα αυτά χτύπησε πρόσφατη έρευνα του Κέντρου Ερευνών Pew που τιτλοφορούνταν «το Μέλλον της Ιδιωτικότητας». Η έρευνα, που έγινε σε δείγμα περισσοτέρων των 2000 ειδικών στις τεχνολογίες, έδειξε ότι μέχρι το 2025 η απώλεια της ιδιωτικότητας θα θεωρείται δεδομένη, ενώ η απολύτως δημόσια ζωή το πλέον φυσιολογικό. Όλα αυτά, σύμφωνα με την έρευνα, θα είναι παρεπόμενο ενός κόσμου που θα θέλει να διέπεται από απόλυτη «διαφάνεια» ή «δημοσιότητα», χωρίς όμως να μπορεί να πει με σιγουριά τι απέγινε στην προστασία των προσωπικών δεδομένων.
«Το 2025 τα πάντα θα είναι διαφανή. Ο κόσμος δεν θα έχει την ψευδαίσθηση της ιδιωτικότητας. Αυτό φυσικά θα έχει συνέπειες», δήλωσε στην Washington Post η κινηματογραφίστρια, Τίφανι Σλάϊν. Και σύμφωνα με την έρευνα θα συμβεί ακριβώς αυτό: Κατόπιν η ασφάλεια και η ιδιωτικότητα θα είναι εμπορεύσιμη.
Πως θα μπορούσε να γίνει αυτό; Μέσω του λεγόμενου Internet of Things. Ας υποθέσουμε ότι υπάρχει ένα «έξυπνο ψυγείο» και ένα μπουκάλι γάλα με ενσωματωμένο μικροτσίπ. Η επικοινωνία μεταξύ των δυο θα μπορούσε να προσφέρει στον νοικοκύρη την δυνατότητα να τον ειδοποιεί το ψυγείο του, πότε πρέπει να αγοράσει καινούριο μπουκάλι γάλα πριν το ήδη υπάρχον τελειώσει εντελώς. Όμως αυτό θα γίνεται μέσω δικτύου και η ασφάλεια της ροής των δεδομένων δεν είναι σίγουρη. Έτσι, ξαφνικά, σύμφωνα με τον καθηγητή υπολογιστών του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ, Μπεν Σνάϊντερμαν, η προστασία των προσωπικών δεδομένων από δικαίωμα θα γίνει εμπόρευμα.
Το ενδεχόμενο πάντως οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών και παρόχων internet να χρεώνουν περισσότερο την ασφάλεια των στοιχείων πλοήγησης των χρηστών τους ή το ενδεχόμενο να προσφέρουν εκπτώσεις στους πελάτες χωρίς να δεσμεύονται πως δεν θα προωθήσουν τα στοιχεία πλοήγησής τους σε διαφημιστικές εταιρείες, δέχεται έντονη κριτική στις ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Επικοινωνιών, Τομ Γούιλερ, σχολίασε στους LA Times, πως «δεν θα έπρεπε να γίνει ποτέ κάτι τέτοιο. Αυτό θα δημιουργήσει μια ταξικότητα στο διαδίκτυο, καθώς θα είναι ένα προϊόν πολυτελείας».
Οι εταιρείες επικοινωνίας ανταπαντούν στο επιχείρημα, βέβαια, πως η πώληση πληροφοριών είναι μια συνήθης επιχειρηματική δραστηριότητα στις ΗΠΑ εδώ και χρόνια. Μάλιστα, το Facebook και η Google που παρέχουν τις περισσότερες υπηρεσίες τους δωρεάν, κερδίζουν ακριβώς από αυτή τη δραστηριότητα.
Πολέμιοι του «ταξικού διαδικτύου» ενισχύουν τα αρνητικά επιχειρήματα, λέγοντας πως η ελεύθερη αγορά μπορεί να ορίσει τις τιμές ενός ασφαλούς διαδικτύου πολύ ψηλά. Αυτό θα οδηγήσει όσους έχουν χαμηλότερο εισόδημα, να αποδεχθούν πιο εύκολα την απώλεια της ιδιωτικότητάς τους σε αντάλλαγμα με φτηνή πρόσβαση στο διαδίκτυο. «Όσοι έχουν χαμηλό εισόδημα δεν θα έπρεπε να πρέπει να αποφασίζουν μεταξύ πρόσβασης στο διαδίκτυο και απώλειας της ιδιωτικότητας. Εάν, βέβαια, θέλουν να αγοράσουν επιπλέον ασφάλεια από ιδιώτες προμηθευτές, τότε αυτό είναι μια επιλογή του καθενός», τονίζει ο δικηγόρος Έρικ Νουλ, από το Ινστιτούτο Ανοιχτών Τεχνολογιών του Ιδρύματος της Νέας Αμερικής.
Ο ερευνητής ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Γουίλιαμ Πις της Φλόριντα, Μαρκ Κουσμαν είναι απαισιόδοξος: «Η κοινωνία θα χάσει πολλά εάν θυσιάσει την ιδιωτικότητά της για τις ανέσεις του διαδικτύου. Όμως πάρα πολλοί άνθρωποι θα αποδεχθούν την απώλεια της ιδιωτικότητας σαν ένα ακόμη ‘έτσι είναι η ζωή’».
Όμως η έρευνα τονίζει και τα λόγια του Μαρσέλ Μπουλίνγκα που ασχολείται με το μέλλον των τεχνολογιών: «Οι πάροχοι δικτύων που αποφεύγουν να πωλούν τα δεδομένα των πελατών τους δίνοντας στους ίδιους το δικαίωμα να το κάνουν εφόσον θέλουν, στο τέλος θα κερδίσουν. Αυτό σημαίνει ότι η Google και το Facebook θα χάσουν».
Via : tvxs.gr