Από τη συναίνεση στο «ρινγκ» της πολιτικής εξόντωσης

Tα φυσικά φαινόμενα, σεισμοί, καταιγίδες, θυελλώδεις άνεμοι, καύσωνες, έρχονται κάθε φορά να υπενθυμίσουν την αυθαιρεσία, τα ανύπαρκτα ή ελλιπή μέτρα, τον κακό συντονισμό, τις ελλείψεις σε έργα υποδομών και μέσα πυρόσβεσης, αλλά και τις ευθύνες δήμων, περιφερειών και κυβερνήσεων. Ολα αυτά δίπλα στις ηρωικές προσπάθειες διασωστών, πυροσβεστών, λιμενικών, γιατρών, εθελοντών κ.λπ.

Την κάθε τραγωδία ακολουθούν συνήθως η ελπίδα της αλληλεγγύης, τα πρώτα μέτρα ανακούφισης των πληγέντων και στη συνέχεια το μαχαίρι που ποτέ τελικά δεν φτάνει στο κόκαλο μαζί με τα κάθε λογής συμφέροντα και το περίφημο πολιτικό κόστος.

Η Δικαιοσύνη παραλαμβάνει τα πορίσματα και σε βάθος χρόνου δικάζει κάποιους υπευθύνους μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.

Οι καταστροφές γίνονται συνήθως -μέσω και των ΜΜΕ- αντικείμενο ρήξης κυβερνήσεων και αντιπολιτεύσεων με προφανές το στοιχείο της πολιτικής εκμετάλλευσης τραγικών γεγονότων. Η ένταση στην αντιπολιτευτική ρητορεία έφτασε όμως στα άκρα μετά την τραγωδία στο Μάτι.

Για πρώτη φορά (πριν ακόμα ταφούν τα θύματα της πυρκαγιάς) ενορχηστρωμένα «τηλεδικαστήρια» των κυρίαρχων ΜΜΕ και της αντιπολίτευσης βάζουν στο κάδρο και στα πρωτοσέλιδα ως κύριο υπεύθυνο της τραγωδίας πρωτίστως τον πρωθυπουργό.

Το ακραίο φυσικό φαινόμενο, οι ενδεχομένως λανθασμένες εκτιμήσεις για την πορεία της φωτιάς, οι ελλείψεις και τα όποια λάθη συντονισμού των αρμοδίων, αλλά και οι αυθαίρετες συνθήκες δόμησης που εγκλώβισαν τους ανθρώπους ευθέως αποδίδονται στον ίδιο. Ενώ το 2007 σύμφωνα και με τη νυν εκπρόσωπο της Ν.Δ. έφταιγαν ο άνεμος, η Πυροσβεστική, η Πολιτική Προστασία και οι δήμαρχοι, σήμερα φταίει ο Αλέξης Τσίπρας που μάλιστα «έκρυβε τους νεκρούς»!

Η εσπευσμένη επιστροφή του πρωθυπουργού, η άμεση μετάβασή του στο κέντρο επιχειρήσεων την τραγική νύχτα, οι πρώτες αμήχανες δηλώσεις μετά το σοκ, το διάγγελμα με τα πρώτα μέτρα ανακούφισης, οι δεσμεύσεις, η λύπη που εξέφρασε στις οικογένειες των θυμάτων, η σιωπηλή μετάβασή του στο Μάτι και η ανάληψη της πολιτικής ευθύνης κρίνονται «υποκριτικά δείγματα αλαζονείας».

Είναι χαρακτηριστικό, αν και αυτό έχει κυρίως συμβολική σημασία, ότι από το 1977 μέχρι σήμερα, ύστερα από παρόμοιες συμφορές έχει παραιτηθεί μόνον ένας υπουργός, ο Νίκος Τόσκας, ενώ τρεις πρωθυπουργοί αμέσως μετά τις πολύνεκρες τραγωδίες επανεξελέγησαν.

Προφανώς ο κόσμος περίμενε από μια κυβέρνηση με κύριο κορμό την Αριστερά, ακόμα και κάτω από τις έκτακτες συνθήκες της οικονομικής κρίσης και της δεκαετούς κατάρρευσης κρίσιμων δομών του κράτους, να καταφέρει να αποτρέψει αποτελεσματικότερα όχι βέβαια τις ακραίες καιρικές συνθήκες αλλά τις συνέπειές τους και κυρίως να εντείνει τα μέτρα συντονισμού και πρόληψης.

Δυστυχώς αυτό δεν έγινε εφικτό στο Μάτι, ενώ ο μεγάλος αριθμός των θυμάτων επισκιάζει τόσο τα άμεσα μέτρα ανακούφισης όσο και τις δεσμεύσεις για δυναμική παρέμβαση στη διαχρονικά παράνομη οικιστική ασυδοσία.

Από τις επτά αυτές πληγές της Ελλάδας αυτή η τελευταία ίσως κρίνει το αν τελικά θα γίνει μια νέα αρχή ή αν όλα θα γυρίσουν ξανά στη γνώριμη ελληνική ρουτίνα της συγκάλυψης και του συμφέροντος.

Σήμερα δημοσιεύουμε τις πρώτες τρεις πολύνεκρες τραγωδίες και τη διαχείριση τους.

Στο αυριανό φύλλο διαβάστε για το ναυάγιο του «Εξπρές Σαμίνα», τις πυρκαγιές του 2007 στην Πάρνηθα και στην Πελοπόννησο, την πλημμύρα του 2017 στη Μάνδρα και την πρόσφατη πυρκαγιά στο Μάτι.

Τα στοιχεία προέρχονται από εφημερίδες της εποχής και από δημοσιογραφικές καταγραφές του διαδικτύου.

1. Πλημμύρες Πειραιά 1977

3 Νοεμβρίου απόγευμα, μια καταρρακτώδης βροχή δύο ωρών πνίγει τον Πειραιά και όλους τους γύρω δήμους. 39 νεκροί, πολλά παιδιά ανάμεσά τους. 1.924 υπόγεια σπιτιών και καταστημάτων πλημμύρισαν, παρασύρθηκαν 172 Ι.Χ. και καταστράφηκε το 15% της οδοποιίας.

Η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή ετοιμαζόταν για τις εκλογές του 1977. Ο πρωθυπουργός την επομένη «διέταξε άμεσα μέτρα», σύσσωμη η αντιπολίτευση καταλόγισε μεγάλες ευθύνες στις δεξιές κυβερνήσεις από το 1950 μέχρι το 1977 για την πολιτική τους στον τομέα Δημοσίων Εργων και ειδικότερα για την «προτίμηση σε πολυτελή έργα βιτρίνας, αντί τα απαραίτητα έργα υποδομής και αποχετεύσεων».

Στις ίδιες διαπιστώσεις είχε οδηγηθεί και το ΤΕΕ. Ο υπουργός Γ. Ράλλης καταγγέλλει ότι οι επικριτές της κυβέρνησης κάνουν «κακόπιστη και δημαγωγική εκμετάλλευση της αγωνίας των πληγέντων».

Οι περισσότερες περιοχές έμειναν για μεγάλο διάστημα χωρίς νερό.

«Ως πότε θα πνιγόμαστε; Θαμμένοι κι άλλοι μέσα στις λάσπες», κατέγραφε την απόγνωση των πολιτών η «Ελευθεροτυπία» (4/11/1977) περιγράφοντας το πώς μέσα στα χαλάσματα και στις λάσπες αβοήθητοι έψαχναν οι απελπισμένοι συγγενείς τους ανθρώπους τους ακόμα και μέσα στα βουλιαγμένα αυτοκίνητα. Οι περισσότερες περιοχές έμειναν για μεγάλο διάστημα χωρίς νερό.

Το ανύπαρκτο αποχετευτικό δίκτυο, η απόλυτη απουσία αντιπλημμυρικών έργων και οι ελλείψεις σε όλα τα έργα υποδομής είχαν αποτέλεσμα τις τρομερές καταστροφές.

«Δεν ήρθαν ούτε οι πρώτες βοήθειες, ούτε η Πυροσβεστική σε πολλές περιοχές, ενώ αν η βροχή είχε πέσει νύχτα θα είχαμε θρηνήσει εκατοντάδες θύματα», φώναζαν οι κάτοικοι. Οι ζημιές ξεπέρασαν τότε τα 2 δισ. δραχμές (βιομηχανίες, σπίτια, νοικοκυριά, αποχέτευση).

«Μολονότι η καταιγίδα ήρθε “στην ώρα της”, τίποτα δεν έμοιαζε να την περιμένει. Η ανοχύρωτη στις πλημμύρες Αθήνα του 1977 παραδόθηκε μονομιάς στην “προγραμματισμένη” μανία της φύσης και σε πέντε ώρες μετετράπη σε κατεστραμμένη πολιτεία με λιμνοθάλασσες, κατεστραμμένες οικίες, δρόμους, δίκτυα ύδρευσης & ηλεκτροδότησης, νεκρούς, τραυματίες και αστέγους», έγραφε το «Βήμα» (3/11/1977).

Τα μέτρα ανακούφισης των πληγέντων: άμεση οικονομική ενίσχυση οικογενειών θυμάτων, διάθεση μηχανημάτων για την αποκατάσταση βλαβών και πιστωτικές ευκολίες στους επαγγελματίες.

2. Καύσωνας 1987

Οκτώ εφιαλτικές ημέρες του Ιουλίου (20-28/7) με 45άρια σε μια Αθήνα που σχεδόν αγνοούσε την ύπαρξη κλιματιστικών. Γέμισαν τα νεκροτομεία, ενώ οι νεκροί παρέμεναν επί μέρες άταφοι. Τουλάχιστον 1.300 νεκροί, ανάμεσά τους και παιδιά, κυρίως από θερμοπληξία, αφυδάτωση αλλά και πλήρη έλλειψη ενημέρωσης για αναγκαία διακοπή φαρμάκων. Ενα ελικόπτερο του ΕΚΑΒ που μεταφέρει ασθενείς συντρίβεται.

Η κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου δίνει εντολή την τέταρτη εφιαλτική ημέρα στις 25 Ιουλίου να μπουν όλα τα νοσοκομεία σε γενική εφημερία, ενώ αποφασίζεται να γίνονται κηδείες και ταφές και το Σαββατοκύριακο.

Το νερό μοιράζεται με το δελτίο, ενώ το διυπουργικό διαβεβαιώνει ότι η μειωμένη παροχή νερού αντιμετωπίζεται, ότι πολλά προβλήματα οφείλονται στην υπερκατανάλωση και ότι άμεσα η υδροδότηση θα αποκατασταθεί.

Η μισή Αττική μένει χωρίς νερό με ευθύνες που αποδίδονται τότε κυρίως στην ΕΥΔΑΠ. «Τρέχουν στην ψαραγορά για να βρουν πάγο για τα νοσοκομεία», γράφει η «Ελευθεροτυπία».

Ο Τύπος αναφέρεται αναλυτικά στο πώς κατασκευάστηκαν αυθαίρετα και σε ακατάλληλα σημεία οι «άδειες» δεξαμενές της ΕΥΔΑΠ χωρίς τα αναγκαία δίκτυα τροφοδοσίας.

«Τα περισσότερα νοσοκομεία δεν έχουν κλιματισμό». «Θερμοπληξία έπαθε και η δημόσια διοίκηση», είναι άλλος ένας τίτλος που περιγράφει ότι η μισοί έλειπαν σε άδεια και οι λιγοστοί ψήνονταν στα γραφεία χωρίς κλιματισμό. Τα μέτρα πάρθηκαν αφού πρώτα βεβαιώθηκαν 400 θάνατοι.

Ρεπορτάζ αναφέρει ότι στο Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ υπήρχαν μόνο δύο γιατροί για 200 αρρώστους και όλοι «δροσίζονταν» με ανεμιστήρες. Κανείς βέβαια τότε δεν διανοήθηκε να τα βάλει με τον αείμνηστο υπουργό Υγείας.

Στο Δαφνί παίζεται μια μεγάλη τραγωδία όταν αποκαλύφθηκε ότι δεν μειώθηκαν οι δόσεις των φαρμάκων στους ασθενείς, με αποτέλεσμα 20 τρόφιμοι να πεθάνουν («Ελευθεροτυπία» 28/7/1987).

Η ατμόσφαιρα αποπνικτική έξω από τα νεκροταφεία εξαιτίας της μεγάλης καθυστέρησης στην ταφή των θυμάτων. «Ουρές για ένα τάφο» και αλαλούμ στον κατάλογο των νεκρών και των αιτιών θανάτου κατήγγειλαν πολίτες μιλώντας στα ΜΜΕ.

3. Σεισμός Πάρνηθας 1999

7/9/1999. Μέρα μεσημέρι 5,9 Ρίχτερ ταρακούνησαν την πρωτεύουσα. Αρκετή ώρα αργότερα στις ειδήσεις άρχισαν να αποκαλύπτονται οι μακάβριες επιπτώσεις. 145 νεκροί, ζημιές 3 δισ. Οι περισσότεροι από τους θανάτους οφείλονται σε καταρρεύσεις κτιρίων, τρία από αυτά εργοστάσια. 85 άνθρωποι σώθηκαν μέσα από τα συντρίμμια, 2.000 τραυματίστηκαν και 50.000 έμειναν άστεγοι. Οι καταυλισμοί που δημιουργήθηκαν για την προσωρινή στέγαση των αστέγων εξακολουθούσαν να χρησιμοποιούνται 10 χρόνια μετά! Συνολικά από τον σεισμό κατέρρευσαν 110 κτίρια, 5.222 κρίθηκαν κατεδαφιστέα και 38.165 επισκευάσιμα.

Η κυβέρνηση του Κώστα Σημίτη δέχτηκε σφοδρή κριτική κυρίως από το ΚΚΕ (λόγω και των πολλών θανάτων εργαζομένων σε άθλια βιομηχανικά κτίρια):

«Η Ν.Δ. κρατάει στάση συναίνεσης, αλλά θα ανεβάζει φραστικά τους τόνους, μόνο και μόνο για να δικαιολογήσει την ύπαρξή της και να μη χάσει, αν όχι να κερδίσει, ψηφοφόρους. Ο εκπρόσωπος της Ν.Δ. περιορίστηκε να επισημάνει ότι για την πλήρη αποκατάσταση θα απαιτηθεί μακρόπνοος σχεδιασμός και νέα οικιστική και στεγαστική πολιτική, χωρίς φυσικά να προσδιορίζει τους άξονές της».

«Οι αρμόδιοι γνώριζαν τις αυθαιρεσίες σε πολλά από τα κτίρια που κατέρρευσαν, με πρώτο και καλύτερο αυτό της ΡΙΚΟΜΕΞ. “Ομαδικοί τάφοι” για χιλιάδες εργαζόμενους είναι τα εργοστάσια κατά μήκος του Κηφισού, που λειτουργούν με την εγκληματική ανοχή των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. εδώ και πολλά χρόνια!» («Ριζοσπάστης» 15/9/1999).

Ακολούθησε έρευνα από τον Οργανισμό Αυτοπροστασίας που δημοσιεύτηκε το 2002. Αντικείμενό της η αυτοαξιολόγηση και οι προτάσεις των αρμόδιων φορέων για την οργάνωση της Πολιτικής Προστασίας!

Τα στελέχη των φορέων που ρωτήθηκαν αξιολόγησαν ως πολύ ικανοποιητικό το έργο του συντονισμού με χαμηλότερες βαθμολογίες για τους ΟΤΑ, τους επιστήμονες και τις ΜΚΟ.

Μέτρα που εξαγγέλθηκαν: ανακούφιση και αποκατάσταση από την πολιτεία, αποκατάσταση ζωτικών λειτουργιών, έλεγχοι, άμεση και μεταβατική στέγαση, επιδοτήσεις, εξυπηρέτηση ειδικών κατηγοριών πληγέντων και δεκάδες άλλες (προτάσεις) για μακροπρόθεσμα μέτρα αντισεισμικής θωράκισης. Δέκα χρόνια αργότερα πολλοί από τους σεισμοπαθείς (χαμηλών εισοδημάτων) διέμεναν σε κατοικίες χαρακτηρισμένες ακατάλληλες για χρήση.

Δικαστική εξέλιξη: ΡΙΚΟΜΕΞ (39 νεκροί), όλοι απαλλάχθηκαν από τις κατηγορίες με ασαφή αιτιολογία. Faran (4 νεκροί), οι κατηγορούμενοι αθωώθηκαν.

Εργοστάσιο Φουρλής (6 νεκροί), η δίωξη για ανθρωποκτονία με ενδεχόμενο δόλο παύθηκε το 2001 με βούλευμα. Σε συγγενείς μερικών από τα θύματα δόθηκαν αποζημιώσεις.

Via : www.efsyn.gr