της Ελένης Μπέλλου.
Θοδωρής. Τρία χρόνια άνεργος – ενάμιση χρόνο άστεγος. Άλκης, Δέσποινα, Ηλέκτρα, Αρίστη, Μαρία, Αρετή, Αιμιλία, Βίβιαν, Αντρέας, Βαγγέλης. Μεταπτυχιακοί φοιτητές στην Ελλάδα των 1,35 εκατ. ανέργων. Δύο παράλληλοι κόσμοι που συναντήθηκαν στον ίδιο δρόμο.
«Έξωση» από το πεζοδρόμιο
Τους τελευταίους μήνες ζούσε με τα λιγοστά του υπάρχοντα στη γωνία Ναυαρίνου και Χαριλάου Τρικούπη. Την τελευταία εβδομάδα ο Θοδωρής δεν είναι εκεί. Σύμφωνα με τον ίδιο ο δήμος του κοινοποίησε μια έγγραφη απόφαση με την οποία τον προειδοποιούσε ότι θα έπρεπε να φύγει από το σημείο.
«Η κατάσταση ξεκινάει από τη Δευτέρα 28/01, που ήρθε ένας κύριος από τον δήμο με μια απόφαση και μας την κόλλησε στα μούτρα και μας είπε ότι πρέπει να φύγουμε. Το γιατί είναι… γιατί μολύνουμε ως άνεργοι και άστεγοι το χώρο. Τώρα το που θα πάμε εμείς, σκασίλα τους», μου είχε πει ο Θοδωρής.
«Ήταν ένας κύριος σε ένα μηχανάκι, με ένα γουόκι τόκι. Μου έδειξε την απόφαση. Το όνομα του μου διέφυγε. Εκείνη την ώρα δεν μου έκοψε κι εμένα. Μας έβαλε πάντως όριο και μας έκανε και χάρη κιόλας, ότι μέχρι το Σάββατο ή την Κυριακή θα έρθουν να μας διώξουν σηκωτούς», έλεγε.
«Ο κύριος Καμίνης κρύβει από την Αθήνα τους αστέγους. Τους εξαφανίζει όλους για να μην τους βλέπει ο καλός κόσμος», είναι η άποψη του Θοδωρή, ο οποίος πιστεύει ότι πέραν της έλλειψης κονδυλίων, υπάρχει και έλλειψη θέλησης για να λυθεί το πρόβλημα των αστέγων. Στην τελευταία κακοκαιρία προσπάθησε κι αυτός να πάει σε ένα κλειστό χώρο που είχε ανοίξει ο δήμος για την «περίσταση», έφυγε όμως μόλις είδε τον αριθμό των ανθρώπων που περίμενε να στοιβαχθεί στα λίγα τετραγωνικά. «Είναι ειρωνεία. Υπάρχουν τόσα αναξιοποίητα κτίρια και παράλληλα τόσοι χιλιάδες άστεγοι. Δεν θα λύσω το πρόβλημα μου μένοντας δυο βράδια κάπου»,θα πει.
Πράγματι από την προηγούμενη Δευτέρα ο Θοδωρής δεν «μένει» πια στη γωνία Ναυαρίνου και Χαριλάου Τρικούπη, ούτε πουθενά στη γύρω περιοχή. Σε επικοινωνία μου με τον δήμο Αθηναίων, η απάντηση ήταν ότι η δημοτική Αρχή δεν έχει γνώση και ανάμειξη με το περιστατικό και πως η δημοτική αστυνομία δεν έχει αρμοδιότητα να παραδίδει δικαστικές αποφάσεις.
Ο Θοδωρής είναι 60 ετών. Έχει σπουδάσει οικονομικά αλλά λύση στην προσωπική του οικονομική κρίση δεν κατάφερε να βρει … Έχει περάσει από πολλές δουλειές. Μέχρι πριν από 3 χρόνια δούλευε σε μία εταιρία βιολογικών καθαρισμών υδάτων και λυμάτων. Η εταιρία έκλεισε και τα αφεντικά εξαφανίστηκαν, όπως φτερά μαζί τους έκαναν και τα χρωστούμενα στους υπαλλήλους τους. «Το μόνο που μπορεί να μου προσφέρει κάποιος είναι μια δουλειά. Εγώ σε όλη μου τη ζωή δούλευα. Τα τρία τελευταία χρόνια που δεν δουλεύω, καταρρακώθηκα. Τα πρώτα δύο χρόνια ήλπιζα, έψαχνα, έκανα αιτήσεις αλλά λόγω της ηλικίας μου λάμβανα συνέχεια την ίδια απάντηση: -Θα σας ειδοποιήσουμε. Πριν από ένα χρόνο περίπου παράτησα την προσπάθεια. Δεν κουράστηκα, αλλά κατάλαβα ότι δεν υπάρχει περίπτωση. Αν είσαι πάνω από 30 δεν υπάρχει καμία τύχη», λέει.
«Ο μόνος τρόπος για να σπιτωθώ είναι να κάνω ένα αδίκημα για να με πάνε φυλακή. Αλλά και οι φυλακές είναι πια γεμάτες. Πρέπει να κάνεις δύο φόνους για να σε πάνε σε υψίστης ασφαλείας . Δεν έχουμε που να πάμε… Ούτε φυλακή δεν μπορούμε να πάμε. Τόσο χάλια», συμπληρώνει.
Όταν τον ρωτάω αν ενημερώνεται για τις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις μου απαντάει με χιούμορ πως βλέπει τις ειδήσεις στην τελευταίας τεχνολογίας τηλεόραση του. Ωστόσο δεν παραλείπει να διαβάζει ότι πέσει στα χέρια του. «Μας κοροϊδεύουν στα μούτρα μας», λέει. «Αν ερχόταν εδώ ένας πολιτικός θα του έλεγα να αλλάξει επάγγελμα. Δεν έχει σημασία όμως τι θα του έλεγα εγώ, αλλά τι μαλακίες θα μου έλεγε αυτός και θα τα έπαιρνα στο κρανίο», συνεχίζει. «Δεν σέβονται τίποτα. Νομίζουν ότι είμαστε όλοι ηλίθιοι. Και στο λένε κατάμουτρα: ότι υπάρχει ελπίδα και το μέλλον διαγράφεται λαμπρό. Τι λες ρε φίλε; Ποιο μέλλον; Εδώ πάμε από το κακό στο χειρότερο. Αλλά το πρώτο που θα κάνει ο πολιτικός είναι να σε αποβλακώσει. Τι θα κάνει; Θα σου δώσει ελπίδες», πιστεύει ο Θοδωρής.
Η πραγματικότητα για τους «ανθρώπους του δρόμου» μόνο ελπιδοφόρα δεν μπορεί να είναι. «Η ψυχολογία μου είναι κομμάτια. Έχω ανοιχτά μάτια και βλέπω και αυτό που βλέπω είναι μόνο σκοτάδι. Απόλυτο σκοτάδι. Η λύση είναι να αυτοκτονήσω. Δεν γίνεται να παλέψω. Ποια λύση βλέπεις εσύ; Να πάω σε καμιά γραμματεία υπουργείου και να περιμένω να με λυπηθούν;», μου λέει ο Θοδωρής. Δεν θέλει οίκτο από κανέναν, εκτιμά όμως βαθιά τους ανθρώπους που με όποιο τρόπο μπορεί ο καθένας του δείχνουν την αλληλεγγύη τους. «Δεν μπορώ σου λέω. Μου έρχεται να πάρω ένα πιστόλι, να το κολλήσω στον κρόταφο μου και να αρχίσω να πυροβολώ αδιακρίτως. Δεν ξέρεις εσύ πως είναι να φτάσεις και να περάσεις τα όρια. Εγώ είμαι τώρα στην κόκκινη γραμμή, ένα τσακ πριν τα περάσω. Δυστυχως ο κόσμος μου δείχνει αλληλεγγύη. Αν δεν ήταν και η αλληλεγγύη θα εβρισκα το κουραγιο να αυτοκτονησω», θα πει πριν με καληνυχτίσει, ευχαριστώντας με για την παρέα και δίνοντας μου την ευχή να μην χάσω ποτέ τη δουλειά μου.
Πρόσφατα το Εθνικό Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο (ΕΣΡ) εξέδωσε απόφαση με την οποία απαγορεύεται η μετάδοση εικόνων από την τηλεόραση, ανθρώπων που βρίσκονται σε εξαθλίωση και φτώχεια. Αφενός πρόκειται για μια απόφαση που πιθανόν να προστατέψει ανθρώπους που η δεινή θέση στην οποία έχουν περιέλθει σκυλεύτηκε από τα ΜΜΕ, με σκοπό να τρομοκρατηθεί η κοινή γνώμη και να δεχτεί αβίαστα και αδιαμαρτύρητα επαχθή μέτρα, προκειμένου να μην ζήσει το «δράμα» που καθημερινά έβλεπε στην τηλεόραση. Αφετέρου πρόκειται για μια απόφαση που θα κρύψει μερικώς την «ακατάλληλη δια όλους» πραγματικότητα που είναι όμως εμφανής και αναζητά επιτακτικά λύσεις, δίπλα μας.
Αντίδραση… η δράση
Ο Άλκης, η Δέσποινα, η Ηλέκτρα, η Αρίστη, η Μαρία, η Αρετή, η Αιμιλία, η Βίβιαν, ο Αντρέας και ο Βαγγέλης είναι εκπαιδευτικοί. Είναι όλοι μεταπτυχιακοί φοιτητές του τμήματος «Κοινωνιοβιολογίας και Νευροεπιστημών στην Εκπαίδευση». Πριν λίγες μέρες, αποφάσισαν αυθόρμητα να μαζέψουν ρούχα και να τα μοιράσουν σε άστεγους. Μέσα σε μία μέρα μαζεύτηκαν 8 κούτες. Ένας από τους πρώτους ανθρώπους που γνώρισαν στο πεζοδρόμιο ήταν ο Θοδωρής, λίγα μόλις μέτρα από το Παιδαγωγικό στη Ναυαρίνου, όπου προηγουμένως είχαν μάθημα.
Τα ρούχα που δεν πρόλαβαν να δώσουν τα μοίρασαν μεταξύ τους για να τα διοχετεύσει ο καθένας σε ανθρώπους που θα έβρισκε στη γειτονιά του. Την επομένη κι ενώ ο Άλκης περίμενε σε ένα φανάρι, ένας νεαρός του χτύπησε το τζάμι για να του ζητήσει κάποια οικονομική βοήθεια. «Έψαχνα να βρω ψιλά και δεν έβρισκα, στο μεταξύ οι πίσω μου είχαν αρχίσει ήδη να κορνάρουν μην τυχόν και χάσουν το φανάρι και τότε θυμήθηκα τα ρούχα που είχα στο πορτ-μπαγκάζ μου», διηγείται ο Άλκης. «Κατέβηκα κάτω και αντί για χρήματα του έδωσα τρία παντελόνια. Χάρηκα πάρα πολύ γιατί χάρηκε σαν μικρό παιδί που του δώσανε ένα καινούριο παιχνίδι, αλλά ακόμα πιο πολύ με χαροποίησε το γεγονός πως αν και το φανάρι άναψε πράσινο και όλοι το έχασαν εξαιτίας μου, κανείς δεν κόρναρε μόλις είδαν ότι δίνω ρούχα στον άνθρωπο. Αυτό σημαίνει πως υπάρχει ακόμα ανθρωπιά», λέει.
Το ρεύμα αλληλεγγύης ανθεί, παρουσιάζοντας πορεία αντιστρόφως ανάλογη με τον μαρασμό της ελληνικής οικονομίας. Σε αυτές τις δύσκολες πολιτικο- κοινωνικές συνθήκες που η ελληνική κοινωνία καλείται να αντιμετωπίσει, είναι παρήγορο το γεγονός ότι μεγάλη πλειοψηφία της αντιδρά με ανθρωπιστικό κριτήριο, βρίσκοντας αξίες που είχε ξεχάσει με την επικράτηση της κουλτούρας του ατομικισμού που διάβρωσε τον κοινωνικό ιστό από τη μεταπολίτευση και ύστερα. Το να δώσεις κάτι από το υστέρημα σου σε έναν άνθρωπο που το έχει ανάγκη σίγουρα δεν λύνει το συνολικό πρόβλημα που δεν πηγάζει άλλωστε από τις βάσεις της κοινωνίας. Το να δώσεις όμως λίγο από την αλληλεγγύη σου σε έναν άνθρωπο που νιώθει προδομένος από τις κοινωνικές δομές στις οποίες για χρόνια πίστευε, μπορεί να ανακουφίσει έστω και για λίγο τη σκληρή καθημερινότητα του.
«Σίγουρα η αλληλεγγύη αποτελεί ένα πολύ σημαντικό όπλο στα χέρια μιας κοινωνίας για την άμεση ανακούφιση των αποτελεσμάτων της οικονομικής κρίσης σε ευπαθείς κυρίως ομάδες. Πρόκειται όμως για μία λύση μη οργανωμένη , ίσως παροδική , σποραδική και ανεπαρκή χωρίς μετρήσιμα και ακριβή αποτελέσματα τα οποία και είναι απαραίτητα αφού στόχος είναι η εξάλειψη κοινωνικο-οικονομικών ανισοτήτων μακροοικονομικά», σημειώνει η Δέσποινα. «Η οργάνωση των πολιτών και του καθενός ξεχωριστά από εμάς θα πρέπει να εστιαστεί κυρίως στο να υπάρξουν αποτελεσματικές πιέσεις , χωρίς φυσικά τη χρήση βίας , προς την κυβερνητική πολιτική και το οικονομικό περιβάλλον το οποίο και επιβάλλουν τα συστήματα αυτά. Οποιεσδήποτε άλλες ενέργειες αλληλεγγύης είναι σίγουρα ανακουφιστικές αλλά δεν αποτελούν πανάκεια για τα θύματα της κοινωνικο-οικονομικής κρίσης», τονίζει.
«Η αλληλεγγύη δεν είναι το αντίδοτο στην οικονομικο-πολιτικο-κοινωνική κρίση, γιατί η κρίση δεν πρόεκυψε ως αποτέλεσμα της έλλειψης αλληλεγγύης. Για μένα η αλληλεγγύη δεν μπορεί να σταματήσει τα εξοντωτικά οικονομικά μέτρα και τις εφαρμοζόμενες, σε τοπικό και διεθνές επίπεδο, πολιτικές που οδηγούν στην εξαθλίωση ολόκληρες γενιές και λαούς, ούτε μπορεί να εξουδετερώσει τα αποτελέσματα αυτών των πολιτικών», λέει η Ηλέκτρα. «Μπορεί όμως να λειτουργήσει όμως ως ένα από τα συστατικά σε αυτό που στην ιατρική αποκαλούμε κοκτέιλ φαρμάκων. Δηλαδή ένας συνδυασμός διαφορετικών δραστικών ουσιών σε κατάλληλη δοσολογία το καθένα, τα οποία όταν λαμβάνονται σε συνδυασμό έχουν περισσότερες πιθανότητες να λειτουργήσουν θεραπευτικά απ’ ότι το καθένα ξεχωριστά», συμπληρώνει.
«Η κοινωνικο- οικονομική κρίση δεν ήρθε ως αποτέλεσμα της έλλειψης αλληλεγγύης και σίγουρα αυτή δεν αποτελεί τον τρόπο αντιμετώπισής της. Η αλληλεγγύη δε βοηθά να αποτραπούν ή να διορθωθούν προβλήματα. Παρόλα αυτά, από τη στιγμή που βρισκόμαστε στην τρέχουσα κατάσταση, οφείλουμε να προσφέρουμε με οποιοδήποτε τρόπο μπορούμε σ’ αυτούς που έχουν πληγεί», υποστηρίζει από τη μεριά της η Μαρία.
«Το να βοηθήσουμε όσους βρίσκονται σε ανάγκη ειδικά σε τέτοιες δύσκολες περιόδους, όπως αυτή που διανύουμε, είναι το ξεκίνημα, η αρχή για κάτι καινούριο. Δε πρέπει όμως να μείνουμε στα ρομαντικά λόγια», πιστεύει η Αρετή. «Άμεσο επόμενο είναι η δράση και η συλλογική προσπάθεια, για να στηρίξουμε ανθρώπους που βρίσκονται σε ανάγκη. Η αλληλεγγύη σκέτη δε μπορεί να αποτελέσει αντίδοτο για τη σημερινή κατάσταση, αν δε συνδυαστεί με δυναμικές δράσεις τόσο από μέρος του κράτους, όσο και από εμάς τους απλούς πολίτες», τονίζει. «Η αλληλεγγύη είναι ένας προβληματισμός για το εμείς και το εγώ και μπορεί να δώσει λύσεις, αν το εγώ ενυπάρχει στο εμείς», θα πει η Βίβιαν. «Είναι η βαθιά συνείδηση της συνάρτησης της προσωπικής ποιότητας ζωής μας με την ποιότητα ζωής του οποιουδήποτε άλλου συνανθρώπου μας», υπογραμμίζει ο Αντρέας.
«Μέσα από μικρές αρχικά ατομικές πράξεις αλληλεγγύης μπορούν σιγά – σιγά να οργανωθούν και πιο συλλογικές. Μέσα από μια αλλαγή στη νοοτροπία του καθενός μας συνολικά, μέσα από τις αξίες του ανθρωπισμού και το πέρασμά τους στην παιδεία ώστε να διαμορφώνονται Άνθρωποι για τους οποίους η αλληλεγγύη θα είναι τρόπος ζωής, μόνο έτσι μπορούμε να ελπίζουμε σε αλλαγή και μια ανθρώπινη κοινωνία», σχολιάζει η Αρετή.
«Δεν έχει νόημα να τα περιμένουμε όλα από το κράτος και τους διεφθαρμένους πολιτικούς που εμείς οι ίδιοι ψηφίζουμε αλλά να αλλάξουμε νοοτροπία και να αναρωτηθούμε εμείς τι κάνουμε και τι μπορούμε να προσφέρουμε, να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας», λέει ο Βαγγέλης. «Η αλληλεγγύη είναι το όπλο που ενώνει τον λαό και τον ενώνει απέναντι σε άδικες εξουσίες», θα συμπληρώσει η Αιμιλία.
«Αυτό που χρειάζεται είναι να συνειδητοποιήσουμε ατομικά αλλά και συλλογικά την κατάσταση που βιώνουμε, να βγούμε από την συλλογική μας κατάθλιψη και το σοκ, να κατονομάσουμε σαν κοινωνία τα αίτια, τους υπεύθυνους και τις πολιτικές που ασκούνται και μας οδήγησαν σε αυτή την κατάσταση αλλά και να εκφράσουμε συλλογικά και να διεκδικήσουμε μαζικά: όχι αυτό που δεν θέλουμε αλλά αυτό που θέλουμε σαν κοινωνία», πιστεύει η Ηλέκτρα.
«Αν ο καθένας από μας γίνει αρχηγός του εαυτού του και συνειδητοποιήσουμε ότι στο δικό μας χέρι είναι η ζωή μας τότε κανείς δε θα μπορεί να μας επιβάλλει χαράτσι, να μας κόβει τη σύνταξη και τα φάρμακα και να κλέβει τα όνειρα των παιδιών μας», λέει ο Άλκης. «Αν πάψουμε να περιμένουμε τη σωτηρία άνωθεν και κάνουμε όλοι από κάτι πολύ μικρό, το άθροισμα μπορεί να είναι κάτι μεγάλο και σπουδαίο», καταλήγει.
Στο μεταξύ, το Σάββατο μία ακόμη άστεγη πέθανε αβοήθητη στην οδό Μπόταση, στα Εξάρχεια…
Via : tvxs.gr
