του Στέφανου Κυρίτση
Αθήνα: ήταν (κάποτε) πόλη για να ζεις. Το «κάστρο» της ελληνικής οικονομίας μετράει τις πληγές που άνοιξε και εξακολουθεί να ανοίγει η 5ετής ύφεση. Η… πόλις εάλω. Ο εργασιακός «παράδεισος» με τη μονοψήφια ανεργία της τάξεως του 6%, έγινε κόλαση για 500.000 ανέργους και 140.000 μερικώς απασχολούμενους, οι οποίοι πληρώνονται υποτυπωδώς. Οι μισθοί των τυχερών «πρωτευουσιάνων» που εξακολουθούν να εργάζονται έχουν υποχωρήσει πάνω από 20%, ενώ καταθέσεις άνω των… 55 δισ. ευρώ έχουν γίνει «ατμός». Το λεκανοπέδιο επιστρέφει, σε όρους ΑΕΠ, μια δεκαετία πίσω με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την επιχειρηματική δραστηριότητα: 65.000 «λουκέτα», ζημιές άνω των τεσσάρων δισεκατομμυρίων ευρώ για εμπορικές και βιομηχανικές επιχειρήσεις και συρρίκνωση της τάξεως του 75-80% για την οικοδομή και τον κλάδο του αυτοκινήτου. Οχι, το άστυ, δεν είναι πλέον «κλεινόν» και οι αριθμοί το αποδεικνύουν.
1. Πλούτος 22 δισ. ευρώ έκανε «φτερά»
Το ελληνικό ΑΕΠ αναμένεται να επιστρέψει φέτος στα επίπεδα του 2004, δηλαδή περίπου στα 185 δισ. ευρώ, χάνοντας 50 ολόκληρα δισεκατομμύρια από τα υψηλά του 2008. Η Αττική παραδοσιακά παρήγαγε το 46-48% του εθνικού πλούτου. Φτάνοντας το περιφερειακό ΑΕΠ ακόμη και στα 110 δισ. ευρώ, δικαιολογούσε και με τους αριθμούς αυτό που όλοι γνωρίζουμε: ότι στο λεκανοπέδιο έχει συγκεντρωθεί η μισή οικονομία. Η πρωτεύουσα δεν θα μπορούσε παρά να ακολουθήσει την κατρακύλα της χώρας. Αυτό σημαίνει ότι στο τέλος του 2013 από το ετήσιο προϊόν της Αττικής θα λείπουν περίπου 22 δισεκατομμύρια ευρώ σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα του 2008 (σ.σ. αποτελεί πρόβλεψη που στηρίζεται στα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής καθώς τα επίσημα στοιχεία για το περιφερειακό ΑΕΠ της Αττικής του 2013 θα ανακοινωθούν το 2016).
2. 2. Μείον 5.000 ευρώ το κατά κεφαλήν ΑΕΠ
Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στο τέλος του 2013 αναμένεται να κατρακυλήσει περίπου στα 17.500 ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι καθένας από μας θα έχει απολέσει κάτι περισσότερο από 3.000 ευρώ στο διάστημα 2008-2013. Αν αυτή η «επιστροφή» στο 2005 επιβεβαιωθεί και για τον «Αθηναίο», ο άλλοτε «πλούσιος» πρωτευουσιάνος (σ.σ. παραδοσιακά έχει το 2ο υψηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα στη χώρα μετά τον κάτοικο των Κυκλάδων) θα διαπιστώσει ετήσια μείωση εισοδήματος άνω των 5.000 ευρώ στην 5ετία 2008-2013 με το κατά κεφαλήν εισόδημα να κατηφορίζει από τα 27.000 ευρώ του 2008, περίπου στα 22.000 ευρώ το 2013.
3.Εξανεμίστηκε το 1/5 του μισθού
Αλλο το κατά κεφαλήν ΑΕΠ και άλλο η μείωση μισθού. Το πρώτο μέγεθος γίνεται αντιληπτό μέσα από τις στατιστικές (και μάλιστα με χρονική υστέρηση όπως προαναφέρθηκε) ενώ το δεύτερο δεν μπορείς να το ξεχάσεις καθώς το ΑΤΜ στο… θυμίζει κάθε μήνα. Τη γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου επέλεξε η τρόικα το 2012 για να φέρει στις ζωές μας τις λεγόμενες «επιχειρησιακές και ατομικές συμβάσεις», δηλαδή το όχημα για να μειωθούν οι μισθοί και στον ιδιωτικό τομέα. Ολοκληρώθηκε η χρονιά και το αρμόδιο Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας έκανε τον απολογισμό του πρώτου έτους εφαρμογής. Στην Αθήνα οι επιχειρησιακές συμβάσεις έριξαν τους μισθούς κατά 17,6% και οι ατομικές κατά 17,8%. Στον Πειραιά τα ποσοστά έφτασαν στο 30,4% μέσω των επιχειρησιακών συμβάσεων και στο 25,4% μέσω των ατομικών. Στην Ανατολική Αττική «κουρεύτηκαν» οι μισθοί κατά 21,1% και 22% ήταν τα ποσοστά στη Δυτική Αττική.
4. «Ατμός» αποταμιεύσεις 55 δισ. ευρώ
Το ρεκόρ για την Ελλάδα καταγράφηκε από την Τράπεζα της Ελλάδας τον Δεκέμβριο του 2009. Τότε, όλοι οι Ελληνες μαζί είχαμε κατορθώσει να τοποθετήσουμε στις τράπεζες 237,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Εξ αυτών, τα 133 δισ. ευρώ -δηλαδή πάνω από τα μισά- ανήκαν στους κατοίκους του λεκανοπεδίου. Και μετά ήρθαν τα μνημόνια. Οι Ελληνες γενικώς έχασαν (ή φυγάδευσαν στο εξωτερικό) περίπου 87,5 δισ. ευρώ (τον Ιούνιο του 2012, οι καταθέσεις υποχώρησαν στα 150 δισ. ευρώ). Μόνο στα γεωγραφικά όρια της Αττικής οι αναλήψεις έφτασαν στα 55 δισεκατομμύρια ευρώ.
5. 80% κάτω η οικοδομή
Ο Δεκέμβρης του 2005 ήταν ένας καλός μήνας για την οικοδομική δραστηριότητα της Αττικής. Τόσο καλός που χρειαζόταν να βάλεις «βύσμα» στην Πολεοδομία για να πάρεις στα χέρια σου την πολυπόθητη άδεια. Μέσα σε μόλις έναν μήνα διατέθηκαν περίπου 5.500 για να κλείσει η χρονιά με περίπου 30.000 άδειες οικοδομής μόνο στο λεκανοπέδιο. Ποιος θα το πίστευε ότι θα ερχόταν η στιγμή που η μηνιαία «παραγωγή» οικοδομικών αδειών θα γινόταν… ετήσια. Η δραστηριότητα στην Αττική έχει περιοριστεί κατά 80% από το 2005 μέχρι το 2012. Ολόκληρη την περυσινή χρονιά εκδόθηκαν 5.500 άδειες, σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας. Το 2012 η Αττική αναδείχτηκε «πρωταθλήτρια» στον ρυθμό πτώσης καθώς σε καμία άλλη διοικητική περιφέρεια δεν υπήρξε τέτοια κάμψη.
6. 500.000 «Αθηναίοι» χωρίς δουλειά, 1,5 εκατομμύριο «ανενεργοί»
«Θα κατέβω στην Αθήνα να βρω καμιά δουλειά» ήταν το σύνθημα που επικράτησε για δεκαετίες και είχε ως αποτέλεσμα να συγκεντρωθεί στο λεκανοπέδιο το 35% του εργατικού δυναμικού αλλά και του πληθυσμού της χώρας. Πολύς λαός, πολλά και τα «θύματα» της κρίσης. Οι άνεργοι στο λεκανοπέδιο με βάση τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, έφτασαν στο τρίτο τρίμηνο του 2012 στους 503.900. Επιπλέον 1,5 εκατομμύριο είναι οι μη οικονομικά ενεργοί: άνθρωποι μεγάλης ηλικίας, παιδιά αλλά και μεσήλικες που έχουν παραιτηθεί από την προσπάθεια να βρουν δουλειά στερώντας από τον εαυτό τους και τον χαρακτηρισμό του ανέργου. Τι έμεινε λοιπόν στο λεκανοπέδιο; Περίπου 1,37 εκατομμύρια εργαζόμενοι για να συντηρούν με τις αποδοχές τους 3,37 εκατ. κατοίκους. «Καμάρωνε» το λεκανοπέδιο το 2008 για τα χαμηλά ποσοστά ανεργίας: πριν ξεσπάσει η κρίση η ανεργία στην Αττική ήταν 6% κάτι που σημαίνει ότι μόλις 110.000 άνθρωποι ήταν χωρίς δουλειά. Η ύφεση έχει στείλει στην ανεργία 400.000 ανθρώπους, ενώ η επιδείνωση συνεχίζεται.
7. Εργαζόμενοι μεν, με 300 ευρώ δε
Στους 1,37 εκατομμύρια εργαζόμενους της Αττικής που εξακολουθούν να έχουν δουλειά, περιλαμβάνονται βέβαια και οι μερικώς απασχολούμενοι οι οποίοι αμείβονται με 300 και 400 ευρώ τον μήνα. Η μερική απασχόληση ήταν άγνωστη έννοια πριν από χρόνια καθώς αντιστοιχούσε στο 3,5%-4% της συνολικής απασχόλησης. Μετά τις αλλαγές του μνημονίου όμως, το ποσοστό έχει ήδη διπλασιαστεί τόσο στην Αττική όσο και στο σύνολο της χώρας (σ.σ. η Ελληνική Στατιστική Αρχή ανεβάζει τη μερική απασχόληση στο 8% με βάση τα στοιχεία του 3ου τριμήνου του 2012). Για την Αττική οι «ευέλικτες» μορφές απασχόλησης εκτιμώνται σε περίπου 10%. Σύμφωνα με τα τελικά στατιστικά του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας για το 2012, περίπου το 55% των νέων προσλήψεων γίνονται πλέον είτε με μερική απασχόληση (που σημαίνει ότι ο εργαζόμενος απασχολείται για λίγες ώρες την ημέρα) είτε με εκ περιτροπής εργασία (που σημαίνει ότι ο εργαζόμενος απασχολείται για λίγες ημέρες την εβδομάδα). Ολόκληρο το 2012 έγιναν σύμφωνα με το ΣΕΠΕ:
- 88.136 προσλήψεις με μερική απασχόληση και 16.369 μετατροπές συμβάσεων από πλήρη σε μερική απασχόληση
- 28.566 προσλήψεις με εκ περιτροπής εργασία και 18.000 μετατροπές συμβάσεων από πλήρη σε εκ περιτροπής εργασία, πότε με συναίνεση του εργαζόμενου και πότε με μονομερή απόφαση του εργοδότη.
8. Ζημιές 4 δισ. ευρώ για εμπόριο και βιομηχανία
Η κρίση δεν άφησε ανεπηρέαστες ούτε τις μεγάλες επιχειρήσεις. Από την επεξεργασία των ισολογισμών που δημοσίευσαν οι Ανώνυμες Εταιρείες και οι ΕΠΕ για να αποτυπώσουν τις οικονομικές επιδόσεις του 2011 (σ.σ. η συλλογή των στοιχείων γίνεται από την εταιρεία ICAP) προκύπτει:
- Οι 3.852 μεγαλύτερες εμπορικές επιχειρήσεις με έδρα στο λεκανοπέδιο της Αττικής, φορτώθηκαν ζημιές 1,9 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2011, ενώ το 2009 παρουσίασαν κέρδη 1,4 δισεκατομμυρίων ευρώ. Οι πωλήσεις τους έχουν μειωθεί κατά 10,7% σε σχέση με τα προ διετίας επίπεδα, ποσοστό που μεταφράζεται σε απώλειες 6,3 δισεκατομμυρίων ευρώ.
- Οι 1.876 ισχυρότερες βιομηχανικές εταιρείες, παρουσίασαν -αθροιστικά- ζημιές 1,85 δισ. ευρώ έναντι κερδών ύψους ενός δισ. ευρώ το 2009.
9. «Λουκέτο» στο 28% των καταστημάτων
Τα στοιχεία της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου δείχνουν ότι μόνο στο λεκανοπέδιο της Αττικής, από τη στιγμή που ξεκίνησε η κρίση μέχρι σήμερα, έχουν βάλει λουκέτο περίπου το 28% των επιχειρήσεων στον χώρο της μεταποίησης, της παροχής υπηρεσιών και του εμπορίου. Σε απόλυτους αριθμούς αυτό σημαίνει ότι έχουν κλείσει πάνω από 65.000 εταιρείες σε ένα σύνολο 240.000 εταιρειών.
10. Μείον 75% οι πωλήσεις αυτοκινήτων
Λάτρεις των τεσσάρων τροχών, οι Αθηναίοι απέκτησαν 1,35 εκατομμύρια αυτοκίνητα στη 10ετία 2001-2011. Και αυτή η συνήθεια που έγινε λατρεία, κόπηκε λόγω ύφεσης. Το 2007, χρονιά ρεκόρ για τον κλάδο εμπορίας αυτοκινήτου, πουλήθηκαν 144.586 αυτοκίνητα μόνο στο λεκανοπέδιο και 279 χιλιάδες σε ολόκληρο τη χώρα. Το 2012 κυκλοφόρησαν μόλις 36.380 καινούργια αυτοκίνητα στους αθηναϊκούς δρόμους με τις πωλήσεις να υποχωρούν κατά 75% σε σχέση με τα υψηλά τους.
Via : www.6meres.gr
