της Αγγελικής Σπανού
Όλοι ξέρουμε τι πήγε στραβά. Η κυπριακή οικονομία στηρίζεται σε έναν υπερδιογκωμένο τραπεζικό τομέα, που προσέφερε προνομιακά επιτόκια και για να τα εξασφαλίζει, τζόγαρε, επενδύοντας σε υψηλού ρίσκου προϊόντα, όπως τα ελληνικά ομόλογα. Μετά το PSI, ήρθε η ώρα του λογαριασμού για τις τράπεζες Λαϊκή και Κύπρου, που είχαν εκτεθεί στο ελληνικό χρέος (όχι για να στηρίξουν την Ελλάδα, αλλά για να κερδοσκοπήσουν), όμως το πρόβλημα αφέθηκε για αργότερα. Στο νησί απλώνεται ένα πυκνό δίκτυο υπεράκτιων εταιρειών, που λειτουργεί ως μαγνήτης για μαύρα κεφάλαια, ιδιαίτερα ρωσικά.
Φυσικά, η ευρωζώνη ανακάλυψε πολύ πρόσφατα, μόλις η Κύπρος χρειάστηκε δανειακή υποστήριξη, ότι είναι ένας φορολογικός παράδεισος, με τον ίδιο τρόπο που δεν ενοχλείται ακόμη από το Λουξεμβούργο, αφού δεν ζητάει δανεικά και ησυχάζει στα τρία «Α» του.
Αυτή η φούσκα κάποια στιγμή θα έσκαγε, πολύ περισσότερο που εδώ και έναν χρόνο ζητείται από τη Λευκωσία να πάρει μέτρα εξορθολογισμού του χρηματοπιστωτικού της συστήματος, αλλά η προηγούμενη κυβέρνηση Χριστόφια, όπως ακριβώς η κυβέρνηση Καραμανλή εδώ, απλώς κλώτσησε το τενεκεδάκι παρακάτω. Μετά, το ένα λάθος διαδεχόταν το άλλο. Ο Αναστασιάδης, αντί για την αναδιάρθρωση των προβληματικών τραπεζών, προτίμησε το οριζόντιο κούρεμα των καταθέσεων, υπό τον όρο ότι θα αφορά όλες τις καταθέσεις – και αυτές κάτω των 100.000 ευρώ, προκειμένου να μην είναι μεγάλες οι ζημιές για τους μεγάλους και επομένως να διατηρηθούν κατά το δυνατόν οι δομές του σάπιου τραπεζικού συστήματος. Διαπιστώνοντας το μέγεθος των κοινωνικών και πολιτικών αντιδράσεων, αφού έφερε στη Λευκωσία μια απόφαση την οποία είχε κατηγορηματικά αποκλείσει, και μάλιστα σπάζοντας το εγγυημένο όριο καταθέσεων, υπαναχώρησε, έστειλε χαιρετίσματα στη Μέρκελ και αποφάσισε την αποχή του κόμματός του από την ψηφοφορία στη Βουλή που έβγαλε το «όχι». Στη συνέχεια, αναζήτησε λύση εκτός ευρωζώνης, στη Ρωσία, εξοργίζοντας τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, πετυχαίνοντας την απόλυτη απομόνωσή του στο εσωτερικό της ΕΕ, με μοναδικό αποτέλεσμα τον εξευτελισμό από τη Μόσχα.
Στο μεταξύ, βρήκε ως εναλλακτικό σχέδιο το περίφημο Εθνικό Ταμείο Αλληλεγγύης, με το οποίο θα κρατικοποιούσε τα ασφαλιστικά ταμεία, κάτι που απέρριψαν μετά βδελυγμίας οι Γερμανοί. Η κυπριακή κοινωνία βρέθηκε σε κατάσταση οικονεί χρεοκοπίας, με τα ΑΤΜ να δίνουν 100 ευρώ, η ΕΚΤ έβαλε προθεσμία τη νύχτα της Δευτέρας για το κλείσιμο της στρόφιγγας που χορηγεί ρευστότητα στις κυπριακές τράπεζες, η άτακτη χρεοκοπία βρέθηκε μόλις ένα βήμα μπροστά, με αποτέλεσμα να συμφωνηθεί υπό ασφυκτική πίεση μια λύση που μπορεί και να είναι χειρότερη από το πρόβλημα.
Η κατάρρευση του σαθρού τραπεζικού συστήματος της Κύπρου μέσα σε μια νύχτα, σημαίνει μια πραγματική οικονομική καταστροφή. Το μέγεθος της πανωλεθρίας δεν μπορεί ακόμη να αποτιμηθεί και ίσως να είναι πολύ μεγαλύτερο από όσο φαίνεται αυτή τη στιγμή.
Εκτός από τις απολύσεις τραπεζοϋπαλλήλων και τα χρήματα που θα χάσουν οι καταθέτες άνω των 100.000 ευρώ (στη Λαϊκή και στην Κύπρου), υπάρχουν και άλλες απώλειες που θα φανούν αργότερα ή γρηγορότερα. Τι θα γίνει με τους επιχειρηματίες που έχουν δάνειο από τη Λαϊκή και καταθέσεις στη Λαϊκή; Θα χάσουν το κεφάλαιό τους και θα μείνουν με το χρέος τους; Θα κουρευτούν οι καταθέσεις των ασφαλιστικών ταμείων; Σε ποιο βαθμό θα συνεχιστούν οι πιστωτικές γραμμές προς τις μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες; Θα δίνονται δάνεια; Πόσο θα εκτιναχθεί η ανεργία, αφού ένα μεγάλο μέρος του ΑΕΠ κινείται γύρω από το χρηματοπιστωτικό σύστημα; Πόσο θα βαθύνει η ύφεση; Πόσο θα κρατήσουν τα μέτρα περιορισμού στη διακίνηση κεφαλαίων, που ακυρώνουν μια βασική κοινοτική ελευθερία;
Και ακόμη παραπέρα: Πόσο διασαλεύεται η σχέση εμπιστοσύνης των καταθετών με το τραπεζικό σύστημα σε ολόκληρο τον ευρωπαϊκό Νότο; Ποιος πολίτης χώρας με πρόβλημα ελλειμμάτων ή χρέους, θα είναι βέβαιος ότι δεν θα κουρευτούν οι καταθέσεις του για να κλείσει η τρύπα; Και πώς θα διασωθούν οι προβληματικές οικονομίες της ευρωζώνης, εάν φεύγουν τα κεφάλαια προς ασφαλέστερους προορισμούς; Είναι ολιγάρχες όσοι έχουν στην τράπεζα πάνω από 100.000 ευρώ;
Στέρεες απαντήσεις δεν υπάρχουν ούτε σ’ αυτά, ούτε σε άλλα ερωτήματα: Πώς μπορεί να χρηματοδοτηθεί η ανάπτυξη για να αλλάξει η «συνταγή»; Πόσο ακόμη θα διευρυνθεί το χάσμα μεταξύ Βορρά – Νότου; Και πού θα οδηγήσει τελικά αυτή η ανισορροπία; Πόσο ακόμη θα ενισχυθεί ο ευρωσκεπτικισμός και τι θα απομείνει από την ευρωπαϊκή ιδέα; Οι πολίτες των εύρωστων οικονομικά χωρών δεν θέλουν να πληρώνουν άλλο τα σπασμένα των άλλων και τα θύματα της λιτότητας δεν αντέχουν άλλη τιμωρία – ποια είναι η διέξοδος;
Τα πράγματα στο εσωτερικό της ευρωζώνης είναι άγρια, εκτός ευρωζώνης είναι ακόμη πιο άγρια, όπως διαπίστωσε η Κύπρος αναζητώντας βοήθεια στη Μόσχα. Για όσα κράτη δεν είναι οικονομικά αυτοδύναμα, όχι απλώς υπάρχει μονόδρομος, αλλά πλήρες αδιέξοδο. Αλλαγή των ευρωπαϊκών πολιτικών συσχετισμών δεν διαφαίνεται στο ορατό μέλλον, ακόμη και η διάσπαση της ευρωζώνης δεν τρομάζει τους Γερμανούς, από μηχανής Θεός δεν υπάρχει, θαύματα δεν γίνονται, μαγικές λύσεις δεν βρίσκονται και οι υδρογονάνθρακες δεν φέρνουν την ευτυχία. Αυτή είναι μια αλήθεια πραγματικά ανυπόφορη, αλλά και η μόνη διαθέσιμη.
Via : www.metarithmisi.gr
